میرنیوز
راهنمای کاربردی روش تحقیق در محله‌های حاشیه نشین
2021-01-12T09:29:53+03:30
به گزارش خبرگزاری مهر، ثمره صفی خانی، همکار اندیشکده پایا اقدام به تدوین «راهنمای کاربردی روش تحقیق در محله‌های حاشیه نشین» نمود که در این راهنما، «روش اتنوگرافی پدیدارشناختی» را به عنوان یک روش مناسب برای تحقیق درباره محله‌های حاشیه نشین معرفی کرده است.
طی سال‌های اخیر، تحقیقات فراوانی در خصوص پدیده «حاشیه نشینی» و پیامدهای نامطلوبی که در پیوند با آن مطرح می‌گردد انجام شده است، همچنین توصیه‌ها، راهبردها و سیاست گذاری‌های بسیار ارائه شده است. این مطالعات عمدتاً به سفارش سازمان‌هایی چون نیروی انتظامی، سازمان برنامه و بودجه، وزارت راه و شهرسازی، وزارت کشور و همچنین شهرداری‌ها و غالباً توسط شرکت‌های «مهندسین مشاور» انجام شده‌اند. با این حال، نه تنها حاشیه نشینی در شهرهای مختلف پایان نیافته است، بلکه این پدیده به ویژه در کلان شهرها گسترده‌تر و پیچیده‌تر نیز شده است.
راهنمای کاربردی مذکور ضمن بررسی و انتقاد از این دسته از مطالعات توضیح می‌دهد که تنها راه خروج از این دور باطل (تحقیقات تکراری و تداوم حاشیه نشینی)، دست زدن به پژوهش‌هایی است که بتواند چگونگی و چرایی پدیده حاشیه نشینی را در مسیر «حاشیه ای شدن» یک سکونتگاه انسانی توضیح دهد.
با دست یافتن به این نوع فهم است که امکان برون رفت از وضع موجود درباره حاشیه نشینی در شهرهای مختلف ایران فراهم می‌شود؛ وضعیتی که کاملاً ناشناخته است و در عین حال به طور مداوم بر پیچیدگی آن افزوده می‌شود.
همچنین دست یافتن به این گونه توضیح، مستلزم توجه همزمان به دو بعد فرهنگ و تاریخ در یک وضعیت مشخص است. شناسایی سازوکار حاشیه‌ای شدن یک سکونتگاه انسانی در جامعه ایران از منظر دو بعد مذکور با روش اتنوگرافی پدیدارشناختی ممکن خواهد شد.
روش اتنوگرافی پدیدارشناختی از تلفیق «اتنوگرافی» و «پدیدارشناسی» به دست آمده است. تحقیقی که یک امر اجتماعی را پدیدارشناسانه مطالعه می‌کند، «الگوهای روال مند» کنش را از خلال مطالعه «تجربه های زیسته»، آن گونه که توسط خود انسان‌های درگیر در این تجربه‌ها درک می‌شود آشکار می‌سازد. اتنوگرافی نیز در قالب «کار میدانی»، رفتار مردم را در موقعیت‌های روزمره (و نه در محیط غیرطبیعی و آزمایشگاهی) مطالعه می‌کند و از طریق تحلیل داده‌ها به توصیف «معانی کنش‌های انسانی» می‌پردازد. به این ترتیب «اتنوگرافی پدیدارشناختی» با تلفیق مشاهده و مشارکت از یک سو و هرمنوتیک و تفسیر از سوی دیگر به دیدگاه درونی شرکت کنندگان عادی رویدادهای اجتماعی - فرهنگی نزدیک شده و آن را برای دیگران (غیر شرکت کننده ها) قابل فهم می‌سازد.
با هدف تبیین این رویکرد نظری و روشی، در راهنمای کاربردی مذکور، ابتدا ذیل عنوان چکیده، خلاصه‌ای از ویژگی‌ها و الزامات مهم برای شروع و پیشبرد این نوع تحقیقات ارائه شده است. از آنجا که صرف زمان طولانی در میدان توسط محقق، ویژگی اصلی روش اتنوگرافی پدیدارشناختی است، از این رو محقق باید دارای ویژگی‌های خاصی مانند روحیه یادگیری، منظم بودن، دقیق بودن، مسئول بودن و … باشد که در این راهنما به آنها اشاره شده است.
در ادامه نیز نحوه صورت بندی مسئله، تکنیک‌های گردآوری، تحلیل و گزارش دهی در این روش توضیح داده می‌شود. در این توضیحات شرح دقیق و کامل هر یک از مراحل آمده است؛ به نحوی که محقق ناآشنا به فرآیند تحقیق بتواند با رجوع به این توضیحات، تحقیق را آغاز کند، به پیش ببرد و به سرانجام برساند.
بر اساس آنچه در متن این راهنمای کاربردی تشریح شده، اتنوگرافی پدیدارشناختی شامل طی کردن گام‌های زیر است:
۱. رجوع به میدانی که زندگی روزمره ساکنان در آن جریان دارد
۲. انتخاب رفتارهایی از زندگی روزمره برای مطالعه پدیدارشناختی
۳. توصیف و تفسیر معنای رفتار به مثابه تجارب روزمره، آن گونه که توسط آگاهی خود فرد درگیر در تجربه درک می‌شود
۴. قرار دادن تفسیر پدیدارشناختی در زمینه فرهنگی گسترده‌تر
۵. تحلیل چگونگی ممکن شدن این چهارچوب‌های تفسیری مشترک در ارجاع به بستر جامعه بزرگ‌تر
با طی این گام‌ها، ضمن آنکه معانی تجارب روزمره ساکنان محلات حاشیه نشین درک می‌شود، بستری که تحقق این تجارب را ممکن می‌سازد نیز تحلیل می‌گردد.
گزارش داده‌های اتنوگرافیک و پدیدارشناختی تحلیل شده، موضوع پایانی این راهنمای کاربردی است. در این خصوص به الگوها و پیشنهادهایی برای ارائه خلاقانه، منسجم و دقیق یافته‌ها اشاره شده است که محقق می‌تواند با استفاده از آن یافته‌های خود در اختیار علاقه مندان حوزه مورد بررسی قرار دهد.
منبع : خبرگزاری مهر
کلمات کلیدی : میرنیوز سازمان برنامه و بودجه وزارت کشور حاشیه نشینی نیروی انتظامی پدیدارشناسی وزارت راه و شهرسازی
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار اجتماعی
زائران حج بدون چمدان وارد مکه شدند
دعا برای سلامتی رئیس‌جمهور و هیئت همراه در مدینه منوره
آخرین جزئیات اعلامی سانحه هلیکوپتر رئیس‌جمهور توسط هلال‌احمر
از زمین تا کهکشان؛ سفری با تلسکوپ در تهران
استمرار حضور عمره‌گزاران ایرانی در عربستان بعد از موسم حج
دلایل کاهش نگران‌کننده موالید و ازدواج در کشور/ چاره چیست؟
فن بازار شیراز؛ دروازه ورود ۲۰۰ شرکت به دنیای دانش‌بنیان‌ها
بازداشت مالخران یک پاساژ موبایل‌فروشی در تهران
ماجرای قطع ۸۱۲ درخت در بوستان چیتگر و شکار سنجاب چیست؟
چالش امتحانات نهایی و استرس مضاعف میلیون‌ها دانش‌آموز
دستگیری قاتل پس از ۲۰ سال زندگی مخفیانه در سوئد
سفر به جنوب؛ حکایت تویوتای هیبرید توقیفی و لنج و گیتار!
اعزام ۸ آمبولانس به محل سانحه بالگرد حامل رئیس جمهور
اعزام پهپادهای هلال احمر به محل سانحه بالگرد رئیس جمهور
همه امکانات درمانی در محل سانحه مستقر شده است
هشدار دادستانی نسبت انتشار اخبار دروغ درباره سانحه امروز
حضور یگان‌های ویژه پلیس در منطقه سانحه بالگرد رئیس‌جمهور
نیروهای امدادی به محل حادثه بالگرد رئیس‌جمهور نزدیک شدند
۴۰ تیم واکنش سریع در منطقه سانحه حضور یافتند
پایان انحصار آمریکا در گرده‌افشانی با پهپادهای ایرانی!
ربودن دختر ۱۷ساله توسط خواستگار شرور در تهران!
ماجرای سنگ‌اندازی برای واردات واگن‌های متروی تهران چیست؟
رویه غلط سازمان محیط زیست برای توسعه "قرق‌های شکار"
ساخت پهپادهای آشیانه‌دار توسط یک شرکت دانش‌بنیان
حل مشکلات ۱۲ساله تملکات ملکی پروژه روددره فرحزاد
آغاز اجرای طرح "نور" برای برخورد با ناهنجاری‌های اجتماعی
شناسایی ۷۹ مبتلا به وبا در سال گذشته/کاهش چشمگیر آمار بیماری
طرح کالا برگ فجرانه در ایستگاه پایانی
التیام سریع‌تر زخم‌های دیابتی با کمک پانسمان نانویی
۳ میدان میوه و تره‌بار در جنوب تهران احداث می‌شود
