میرنیوز
چوب ارز دولتی لای چرخ توسعه صنعت داروسازی/ داروهای ایرانی باکیفیت‌اند؟
2021-11-16T13:42:25+03:30
به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان خبرگزاری تسنیم؛ اختصاص ارز دولتی به واردات و تولید داروها، یکی از چالش‌برانگیزترین مسائل اقتصادی در سال‌های اخیر بوده است؛ طرفداران ارز دولتی دارو می‌گویند در صورت حذف این ارز، قیمت دارو به طور سرسام‌آوری افزایش می‌یابد و در نبود زیرساخت‌های لازم و پوشش بیمه‌ای مناسب، حذف این ارز از صنعت دارویی کشور نتیجه‌ای جز فقیر شدن برخی بیماران نخواهد داشت؛ با این وجود مخالفان تخصیص ارز دولتی می‌گویند راهکارهایی برای حذف این ارز و حمایت از مصرف‌کننده نهایی (بیماران) وجود دارد.
این روزها صحبت‌های زیادی درباره حذف ارز 4200 تومانی داروها می‌شود و در همین راستا با دکتر محمدمهدی مجاهدیان؛ سخنگوی انجمن علمی مدیریت و اقتصاد دارویی ایران و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت‌وگو کردیم.
تسنیم: نظر شما درباره تخصیص ارز دولتی به واردات دارو و مواد اولیه مورد نیاز برای تولید آن چیست؟
به نظرم تخصیص ارز دولتی به دارو از اشتباهات بزرگ دولت گذشته بود و هرچه سریع‌تر باید اختصاص این ارز به دارو به پایان برسد. چرا که تاخیر در حذف این ارز، روز به روز بر مشکلات حوزه دارو و سلامت کشور خواهد افزود. یکی از مهم‌ترین مسائلی که در خصوص اختصاص ارز دولتی مطرح می‌شود این است که اختصاص این ارز باعث شده قیمت دارو در کشور، چه در خصوص داروهای وارداتی و چه داروهای تولید داخل، بسیار پایین‌تر از قیمت داروهای مشابه در سایر کشورها باشد که این موضوع منجر به قاچاق معکوس دارو از کشور و ایجاد کمبود در خصوص برخی از داروها شده و دسترسی مردم به این داروها نیز کاهش یافته است. این در حالی است که مردم برای تهیه این داروها که گاها در داروخانه‌ها ناموجود شده‌اند، به بازار سیاه دارو روی آورده و این داروها را با چندین برابر قیمت و با کیفیتی نامشخص که خطر جدی برای سلامتی ایشان محسوب می‌شود، تهیه می‌کنند. از طرفی تخصیص این ارز کار را برای سیاست‌گذاران و ناظران زنجیره تامین دارو دشوار کرده است چرا که نظارت بر زنجیره پیچیده و طولانی تامین دارو، بسیار کار دشواری است و همچنین تصمیم‌گیری را برای آنها در برخی موارد از جمله قیمت‌گذاری دارو که برخی از ملزومات آن با ارز آزاد تهیه می‌شوند و فقط به ماده موثره دارویی ارز دولتی اختصاص یافته است، سخت کرده است.
بنابراین هر چه در حذف ارز دولتی از صنعت دارویی کشور بیشتر تعلل شود، عواقب و پیامدهای بیشتری برای نظام سلامت کشور خواهد داشت اما باید حتماً زیرساخت‌هایی فراهم شود تا با حذف ارز دولتی از داروها، مردم کمترین آسیب را ببینند.
تسنیم: چه زیرساخت‌هایی؟
برای حذف ارز دولتی صنعت دارویی باید کار کارشناسی انجام شود تا مردم آسیبی نبینند؛ در این راستا یکی از راهکارها، این است که درآمد حاصل از حذف ارز دولتی در اختیار سازمان‌های بیمه‌گر قرار بگیرد. این بودجه‌ها باید نشان‌دار باشند و در بیمه‌ها تنها در خصوص هزینه‌های دارویی بیماران مصرف شود. از سوی دیگر سطح پوشش بیمه‌ای داروها باید افزایش پیدا کند تا پرداخت از جیب بیماران با گران‌تر شدن قیمت دارو در نتیجه حذف ارز دولتی، افزایش چندانی پیدا نکند.
تسنیم: آیا حذف ارز دولتی به نفع صنعت دارویی کشور نیز خواهد بود؟
حذف ارز 4200 تومانی برای صنعت داروسازی نیز مفید خواهد بود زیرا صنعت داروسازی دارد با تورم موجود در جامعه به بقای خود ادامه می‌دهد اما سال‌هاست که با ارز 4200 تومانی محصولات خود را تولید می‌کند؛ این امر باعث می‌شود قدرت تحقیق و توسعه شرکت‌های دارویی کاهش یابد و زیرساخت‌های مورد نیاز صنعت به‌روزرسانی نشود؛ آمارها نشان می‌دهد در سال‌های اخیر و از زمان تخصیص ارز دولتی به صنعت داروسازی، شاخص‌های سودآوری عملیاتی و همچنین میزان سرمایه‌گذاری‌ها در دارایی‌های ثابت این شرکت‌ها بسیار پایین آمده و این بدان معنی است که سرمایه‌گذاری در تجدید و به‌روزرسانی تجهیزات داروسازی کاهش یافته که اثرات آن در کاهش کیفیت داروهای تولیدی می‌تواند در سال‌های آینده خود را نشان دهد. همچنین قرار گرفتن شرکت‌ها در صف‌های طولانی تخصیص ارز دولتی باعث مشکلاتی در امر تولید و واردات داروها شده است به نحوی که برنامه‌ریزی در شرکت‌های داروسازی را دچار مشکل کرده که گاها شاهد برخی کمبودهای دارویی به این علت هستیم، بنابراین حذف ارز دولتی به نفع شرکت‌های داروسازی نیز هست؛ هرچند که از موضوع رانت و فساد ناشی از تخصیص ارز دولتی نیز نباید به راحتی عبور کنیم.
تسنیم: علت بروز این رانت‌ها چیست؟
وقتی ارز 4200 تومانی که بسیار ارزان‌تر از ارز موجود در بازار آزاد است به دارو و یا به مواد اولیه دارویی تخصیص می‌یابد، زمینه برای ایجاد فساد مهیا می‌شود و خواه ناخواه یک رانت برای کسانی که دسترسی بیشتری به این نوع ارز دارند، ایجاد می‌شود؛ اگر سازمان رگولاتوری و نظارتی بسیار قوی داشته باشیم که بتواند وقت و نیروی زیادی را صرف نظارت بر بازار دارویی کشور کند می‌‌توانیم فساد را به حداقل برسانیم اما باز هم این فساد، با وجود ارز دولتی به صفر نخواهد رسید.
تسنیم: اخیراً مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی اعلام کرده است که با وجود اختصاص ارز 4200 تومانی، قیمت برخی مواد اولیه تولید داخل، دو برابر قیمت مشابه وارداتی است؛ این مسئله از کجا نشأت می‌گیرد؟
سازمان غذا و دارو یک سازمان ناظر و رگولاتور است و علاوه بر این که باید بر کیفیت داروها و اقلام تحت پوشش خود نظارت داشته باشد، باید قیمت‌گذاری و نظارت بر قیمت‌ها را نیز انجام دهد؛ سازمان غذا و دارو در چند سال اخیر تدوین و بازنگری آیین‌نامه قیمت‌گذاری داروها را در دستور کار خود داشته است اما این آیین‌نامه را در مورد قیمت‌گذاری مواد اولیه دارویی نداشتیم. بنابراین بالاتر بودن قیمت مواد اولیه تولید داخل از همین موضوع - یعنی عدم نظارت کافی بر قیمت‌گذاری مواد اولیه دارویی در سازمان غذا و دارو - نشأت می‌گیرد؛ ما مجبور هستیم به دلیل اینکه دارو یک کالای استراتژیک است، زیرساخت‌های تولید مواد اولیه آن را در کشور فراهم کنیم ولی این دلیل نمی‌شود که بدون هیچ ضابطه و نظارتی این کار را انجام دهیم؛ قیمت‌گذاری دارو و مواد اولیه باید تحت نظارت و کنترل باشد و باید از ایجاد رانت و انحصار برای گروه خاص در این خصوص اجتناب شود.
تسنیم: منظورتان از انحصار در تولید مواد اولیه دارویی چیست؟
یکی از مفاهیم انحصار این است که وقتی یک تولیدکننده ماده اولیه، ماده‌ای را در کشور تولید می‌کند، شرکت‌های داروسازی را مجبور کنیم که از آن تولیدکننده، مواد اولیه مورد نیاز خود را تامین کنند. عملا این اتفاق در سال‌های اخیر رخ داده و وقتی یک ماده اولیه دارویی در کشور تولید می‌شود، واردات آن ممنوع و یا محدود می‌شود که این امر باعث شده که تولیدکننده ماده اولیه هم از رانت قیمتی برخوردار باشد یعنی ارز 4200 تومانی بگیرد و نظارت دقیقی هم بر قیمت‌گذاری محصولاتش وجود نداشته باشد و هم اینکه رانت فروش داشته باشد یعنی شرکت‌های تولید کننده دارو مجبور باشند مواد اولیه را از او خریداری کنند! از طرفی این موضوع که اجازه واردات موازی نمی‌دهیم، باعث می‌شود هر اختلالی که در تولید مواد اولیه تولید داخل ایجاد شود، برنامه‌ریزی تولید داروها در کشور دچار اختلال شود و کمبود دارو به وجود آید.
تسنیم: آیا تولید مواد اولیه دارویی در کشور ضروری است؟ کشورهای دیگر چگونه عمل می‌کنند؟
در سال‌های گذشته به دلیل شرایط خاص کشور از جمله تحریم‌ها، تصمیمات، بیشتر بر این مبنا بوده که بتوانیم مواد اولیه دارویی مورد نیاز را در داخل کشور تولید کنیم اما همانطور که اشاره کردم نظارت کافی به قیمت‌گذاری این مواد صورت نگرفته است؛ البته سازمان غذا و دارو و مرکز پژوهش‌های مجلس وارد این بحث شده‌اند و بر اساس صحبت‌هایی که در مجامع علمی شده به شکل پژوهش‌محور موضوع قیمت‌گذاری را مورد بررسی قرار داده‌اند و با تدوین آیین‌نامه قیمت گذاری مواد اولیه، امیدواریم این مشکلات مرتفع شود و امیدواریم مدیران جدید سازمان غذا و دارو این روند را ادامه دهند و مسئله قیمت گذاری مواد اولیه دارویی را مرتفع کنند.
سیاست‌های تولیدی در کشورهای مختلف، متفاوت است و هر کشوری با توجه به سیاست‌ها و اسناد بالادستی خود اقدام می‌کند؛ در کشورهایی که در صنعت داروسازی پیشرفته هستند، هزینه زیادی برای تحقیق و توسعه داروهای جدید می‌شود؛ در برخی کشورها، هزینه تحقیق و توسعه یک شرکت درمورد یک مولکول جدید دارویی، از کل بازار دارویی ایران بزرگتر است! بنابراین مقایسه کردن خودمان با این کشورها از این لحاظ شاید خیلی درست نباشد. در کشورهای پیشرو در حوزه داروسازی، از سرمایه‌های مادی و انسانی خود به نحوی استفاده می‌کنند تا بتوانند مولکول‌ها و داروهای جدیدی را تولید کنند و هزینه‌های ناشی از این مسئله را نیز با ایجاد پنتت و برندهای دارویی جبران می‌کنند. از این رو تولید مواد اولیه داروهای ژنریک در این کشورها که از لحاظ اقتصادی برایشان مقرون به صرفه نیست، بسیار محدود شده و این مواد را از کشورهایی همچون هند و چین وارد می‌کنند؛ کشورهای چین و هند نیز به دلیل اینکه در مقیاس بالا مواد اولیه دارویی را تولید می‌کنند، هزینه‌های تولیدشان بسیار کمتر می‌شود و در قیمت‌های بسیار پایین این گونه مواد اولیه دارویی را تولید می‌کنند.
تسنیم: یکی از مسائلی که درباره تولیدات داخلی مطرح است بحث کیفیت داروهاست؛ آیا تولیدات داخلی از کیفیت بالایی برخوردار هستند؟
بحث کیفیت را می‌توان از دو منظر بررسی کرد؛ یکی بحث رعایت استانداردها است که تولیدات داخل تا زمانی که استانداردها را پاس نکنند، از سوی سازمان غذا و دارو اجازه تولید و توزیع دارو به آنها داده نمی‌شود. اما نکته قابل توجه این است که این استانداردها بازه دارند یعنی گفته می‌شود که رعایت استاندارد در یک بازه مشخص قابل قبول است. بنابراین ممکن است یک شرکت تولیدکننده داخلی، کف استانداردها را داشته باشند و یک شرکت دیگر سقف استانداردها را رعایت کند؛ بنابراین مسئله کیفیتِ پایین‌تر داروهای برخی شرکت‌های داروسازی نسبت به برخی شرکت‌های دیگر مطرح است اما این موضوع به معنی غیر استاندارد بودن این داروها نیست.
یک مسئله دیگر در خصوص کیفیت دارو، قابلیت پذیرش دارو توسط بیماران است که در این زمینه اگر دارویی قابلیت پذیرش بالایی توسط بیماران داشته باشد، به آن دارو، داروی باکیفیت می‌گوییم؛ متاسفانه در مورد برخی از داروهای تولید داخل، شاهد این موضوع هستیم که قابلیت پذیرش کمتری در بیماران دارند و این یعنی بیمار عوارض بیشتری را پس از مصرف در مقایسه با سایر برندها تجربه می‌کند که این موضوع می‌تواند به علت تفاوت در برخی موارد از جمله تفاوت در "اکسپیانت"های مصرفی، تکنولوژی دستگاه‌های تولیدکننده دارو، فرمولاسیون و ... در شرکت‌های مختلف داروسازی باشد.
گفت‌وگو از: پریسا حیدری
انتهای پیام/
منبع : خبرگزاری تسنیم
کلمات کلیدی : میرنیوز قاچاق دارو سازمان غذا و دارو تجارت دارو بهداشت و درمان وزارت بهداشت
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار اجتماعی
پایان انحصار آمریکا در گرده‌افشانی با پهپادهای ایرانی!
ربودن دختر ۱۷ساله توسط خواستگار شرور در تهران!
ماجرای سنگ‌اندازی برای واردات واگن‌های متروی تهران چیست؟
رویه غلط سازمان محیط زیست برای توسعه "قرق‌های شکار"
ساخت پهپادهای آشیانه‌دار توسط یک شرکت دانش‌بنیان
حل مشکلات ۱۲ساله تملکات ملکی پروژه روددره فرحزاد
آغاز اجرای طرح "نور" برای برخورد با ناهنجاری‌های اجتماعی
شناسایی ۷۹ مبتلا به وبا در سال گذشته/کاهش چشمگیر آمار بیماری
طرح کالا برگ فجرانه در ایستگاه پایانی
التیام سریع‌تر زخم‌های دیابتی با کمک پانسمان نانویی
۳ میدان میوه و تره‌بار در جنوب تهران احداث می‌شود
مشکلات واگن‌های مترو با ورود رئیس‌جمهور حل می‌شود؟
تقویت دانش لازمه مدیریت سرمایه انسانی
امتحانات شبه نهایی دانش‌آموزان دهم و یازدهم از دوشنبه
ورود واگن‌های مترو امسال منتفی نیست
ثبت‌نام رسمی برای دریافت مشوق‌های سربازی از ۱۵ اردیبهشت
چند درصد از زائران حج تمتع امسال زنان هستند؟
افزایش ۳۰۰ درصدی برداشت میگو از مزارع خاکی پرورش میگو
انتقاد بهزیستی از کم‌کاری مسئولان شهری در قبال معلولان
ربودن دختر ۱۷ ساله توسط خواستگار شرور در تهران!
"زورگیران مسلح اتوبان صدر" دستگیر شدند
"برقی شدن پایتخت" فروردین پاک تهران را همیشگی می‌کند
فوت ۱۶۸ نفر در حوادث ویژه هفته گذشته/ ۱۵۹۴ مصدوم در تصادفات
احتمال تغییر زمان آغاز سال تحصیلی
استخدام ۱۰۰۰۰ معلم ورزش در سال ۱۴۰۳/ دانش‌آموزان موفق رشته‌های ورزشی بدون کنکور معلم می‌شوند
غربالگری اختلالات یادگیری دانش‌آموزان دبستانی بعد از تعطیلات عید
کشف ۳۴۲ عدد لوازم خانگی قاچاق در خیابان فدائیان اسلام
ترخیص خودروهای توقیفی به مناسبت نیمه شعبان
توصیه‌های پلیس درپی هشدار هواشناسی/ سفر غیرضروری نروید
صفر تا صد میزان افزایش عوارض ساختمانی، طرح ترافیک و پارک حاشیه‌ای در سال ۱۴۰۳
