میرنیوز
سیاست‌گذاری عملی پنهان دولت برای "جلوگیری از فرزندآوری" در کشور
2021-07-05T09:34:50+04:30
به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ نرخ فرزندآوری کل، تعداد فرزندی است که هر خانم در دوره باروری‌اش به دنیا می‌آورد، این عدد برای هر خانم ایرانی در زمان حاضر، 1.6 و 1.7 فرزند است؛ نرخ فرزندآوریِ حداقل یا حد جایگزین 2.1 است، که می‌گوید اگر از این حد پایین تر بیاید کشور از نظر جمعیّتی آسیب می‌بیند.
در زمان حاضر حدود دو دهه است که جمعیت کشور زیر حدّ جایگزین است و فاصله 0.5 یا 0.4 از حدّ جایگزین وجود دارد در حالی که هر دهم اضافه کردن به نرخ فرزندآوری، هزینه‌های گزافی را می‌طلبد؛ طبیعتاً، هرکسی که به این آب و خاک عِرق دارد و شرایط موجود فرزندآوری در کشور را می‌بیند، اگر ناراحت نشود، باید تعجب کرد! این در حالیست که سطح فرزندآوری در ایران پایین‌تر از حدّ جانشینی است، حدّ جانشینی 2.1 فرزند یکی از شاخصه‌های مهّم ارزیابی میزان فرزندآوری و سطح فرزندآوری در سطح جامعه است.
اما چرا در کشور ما کاهش جمعیت رخ داده است؟ عوامل متعددی وجود دارد که بسیار به آن پرداخته شده است؛ بعضی از فرضیه‌ها قوی‌تر و برخی از ضعیف‌تر است؛ برای سنجش درست باید ببینیم که مقوله فرزندآوری چقدر برای کشور اهمیت داشته است.
اهمیت فرزندآوری از دو منظر قابل توجه است:
1. میزان اهمیت فرزندآوری از نگاه دولت‌ها
2. اهمیت فرزندآوری از منظر مردم
در صورت جستجو در اسناد بالادستی، می‌بینیم که در قانون اساسی، خانواده واحد بنیادین جامعه ماست؛ در سیاست‌های کلّی به خانواده محور بودنِ جامعه و تسهیل تشکیل خانواده و فرزندآوری تاکید شده است، پس می‌بینیم که حکومت دارد به این مسئله اهمیّت می‌دهد.
بر اساس پیمایش‌ها، درصد بالایی از مردم مایل به تشکیل خانواده و فرزندآوری هستند، چون جایگاه پدری و مادری در جامعه ایرانی نهادینه شده و تصور زندگی بدون فرزند برای مردم ایران دشوار است؛ فرزند، شیرینی و مایه ثبات زندگی آنهاست و آرامش بیشتری به زندگیشان می‌دهد؛ این تمایل یک نعمت برای کشور ماست، اینکه مردم ما علاقه شدیدی به بچه دارند و وقتی بچه می‌بینند قند در دلشان آب می‌شود.
در پیمایشی مشخص شده است که بیش از 60 درصد مردم ایران می‌خواهند بیش از 3 بچه داشته باشند و فقط 0.5 درصد از مردم ایران دوست ندارند فرزند داشته باشند! یا بهتر بگوییم بیشتر از 99.5 درصد از مردم ایران دوست دارند فرزند داشته باشند؛ سهم قابل توجهی از جوانان مجردِ در سن ازدواج نیز مایلند هر چه زودتر خانواده تشکیل دهند؛ اینها نکات مثبتی است که هنوز با قدرت در جامعه ما پا برجاست؛ خب پس چرا با وجود این دو مقوله جدی، در عمل روند تغییرات تعداد ازدواج و فرزندآوری در این سال‌ها کاهشی بوده است؟!
مهم‌ترین دلیل عدم تحقق این رخدادها این است که متاسفانه در مقام اجرا، برای تحقق آرزوهای جوانان و خانواده‌های ایرانی نه دولت‌ها اهتمامی داشتند و نه نمایندگان مجلس به عنوان ناظران اجرایی قوانین به وظایفشان عمل کرده‌اند، درحالی که آخرین بند سیاست‌های کلی جمعیّت، رصد و پایش سیاست‌های جمعیّتی است و بند 4 سیاست کلّی جمعیّت به رصد مستمر سیاست‌های کمّی و کیفی و ... اشاره دارد.
یکی از وظایف جدی نمایندگان مجلس از سال 93 تاکنون همین بوده است؛ آیا از سال 93 تا کنون دولت به عنوان مجری اصلی قوانین در کشور مواخذه شده است؟! از طرفی، در این مورد، نگاه دولت‌ها در سالیان اخیر نگاه سازنده‌ای نبوده و بعضاً مخرب هم بوده است؛ در صورت بررسی، عملکرد دولت آقای روحانی، هیچ اعتقادی به مقوله تشکیل خانواده و فرزنددار شدن مردم نداشته‌است! از سال 92 تا 98 حدود 32 درصد از ازدواج‌ها و تعداد قابل توجهی از موالید کاهش پیدا کرده است.
حتی در صورت صرف‌نظر از قوانین جمعیّتی برزمین مانده اتفاقاً روحیه دولت دوازدهم بر این نبوده که تشکیل خانواده جوان‌ها و به دنیا آمدن تعداد فرزند مطلوب خانواده‌های ایرانی تسهیل شود؛ به عنوان مثال، تلاش معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری برای محدود کردن ازدواج جوانان ایرانی به دلایل واهی! یا اینکه، سال پیش دولت اعلام کرد که قصد دارد پرداخت یارانه نوزادان جدید را مشروط کند! که به معنی محدود کردن فرزندآوری است.
تلاش برای محدود و ممنوع کردن وام ازدواج برای جوان‌های ایرانی مثالی دیگر از این دست است؛ کدام دولت عاقلی تیشه به ریشه خودش می‌زند؟ وام یک میلیون تومانی کرونا نیز برای همه خانواده‌ها، بدون در نظر گرفتن تعداد فرزندان قرار گرفت، مثلاً یک جوان مجرد با یک خانواده دونفره یا یک خانواده 8 نفره هیچ تفاوتی نمی‌کرد!
اگر اعتقادی به فرزندآوری وجود داشت باید در چنین مواردی تفاوتی هم ایجاد می‌شد؛ ما این را به طریق اولی در مسئله پرداخت یارانه معیشتی هم دیدیم، مثلاً شما اگر فرمول پرداخت یارانه معیشتی را نگاه بررسی کنید، می‌بینید که به مجرد اضافه شدن یک نفر به اعضای خانواده، سهمش از یارانه معیشتی کم می‌شود! برآیند همگی این موارد این است که دولت حاضر، اهتمام جدی برای مسئله جمعیت نداشته است.
این نگاه انفعالی و مخرّب نه تنها وضعیت ما را در روند تشکیل خانواده و فرزندآوری جبران نکرده بلکه وضعیت را بدتر کرده است؛ برخی هم دلسوزانه سعی می‌کنند وضعیت را بهتر کنند اما لایه محتوایی و کارشناسی آن کارها، محدود بوده و عمیق نیست! که باعث شده اگر نسخه‌ای هم برای مساله فرزندآوری می‌پیچند، روحیه پلیسی داشته باشد! با توجه به اینکه نه روحیه پلیسی در مسئله جمعیّت جواب می‌دهد و نه مردم آن را برمی‌تابند.
یک نگاه سوّمی نیز وجود دارد، اینکه انسان به صورت دلسوزانه و منطقی به مساله نگاه کند و واقع بین باشد؛ دولت سیزدهم آخرین فرصت اصلاح شاخص‌های جمعیتی است، از شروع دولت، مسئولان و قانونگذاران باید میان مردم باشند، و با توجه به وضعیت مردم اقدام به طراحی مشوق و تسهیلات کنند؛ در صورتی که یک برنامه دقیق و هدفمند طراحی و مسیر مشخص باشد و برنامه تعیین شده مورد اجماع و وفاق کارشناسان دلسوز و خبره این موضوع قرار گیرد، ان شاءالله روزهای بهتری را برای جمعیت کشورمان شاهد خواهیم بود.
"بهزاد خلیلی؛ کارشناس و پژوهشگر جمعیت"
انتهای پیام/
منبع : خبرگزاری تسنیم
کلمات کلیدی : میرنیوز فرزندآوری سالمندی جمعیت کاهش جمعیت
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار اجتماعی
پایان انحصار آمریکا در گرده‌افشانی با پهپادهای ایرانی!
ربودن دختر ۱۷ساله توسط خواستگار شرور در تهران!
ماجرای سنگ‌اندازی برای واردات واگن‌های متروی تهران چیست؟
رویه غلط سازمان محیط زیست برای توسعه "قرق‌های شکار"
ساخت پهپادهای آشیانه‌دار توسط یک شرکت دانش‌بنیان
حل مشکلات ۱۲ساله تملکات ملکی پروژه روددره فرحزاد
آغاز اجرای طرح "نور" برای برخورد با ناهنجاری‌های اجتماعی
شناسایی ۷۹ مبتلا به وبا در سال گذشته/کاهش چشمگیر آمار بیماری
طرح کالا برگ فجرانه در ایستگاه پایانی
التیام سریع‌تر زخم‌های دیابتی با کمک پانسمان نانویی
۳ میدان میوه و تره‌بار در جنوب تهران احداث می‌شود
مشکلات واگن‌های مترو با ورود رئیس‌جمهور حل می‌شود؟
تقویت دانش لازمه مدیریت سرمایه انسانی
امتحانات شبه نهایی دانش‌آموزان دهم و یازدهم از دوشنبه
ورود واگن‌های مترو امسال منتفی نیست
ثبت‌نام رسمی برای دریافت مشوق‌های سربازی از ۱۵ اردیبهشت
چند درصد از زائران حج تمتع امسال زنان هستند؟
افزایش ۳۰۰ درصدی برداشت میگو از مزارع خاکی پرورش میگو
انتقاد بهزیستی از کم‌کاری مسئولان شهری در قبال معلولان
ربودن دختر ۱۷ ساله توسط خواستگار شرور در تهران!
"زورگیران مسلح اتوبان صدر" دستگیر شدند
"برقی شدن پایتخت" فروردین پاک تهران را همیشگی می‌کند
فوت ۱۶۸ نفر در حوادث ویژه هفته گذشته/ ۱۵۹۴ مصدوم در تصادفات
احتمال تغییر زمان آغاز سال تحصیلی
استخدام ۱۰۰۰۰ معلم ورزش در سال ۱۴۰۳/ دانش‌آموزان موفق رشته‌های ورزشی بدون کنکور معلم می‌شوند
غربالگری اختلالات یادگیری دانش‌آموزان دبستانی بعد از تعطیلات عید
کشف ۳۴۲ عدد لوازم خانگی قاچاق در خیابان فدائیان اسلام
ترخیص خودروهای توقیفی به مناسبت نیمه شعبان
توصیه‌های پلیس درپی هشدار هواشناسی/ سفر غیرضروری نروید
صفر تا صد میزان افزایش عوارض ساختمانی، طرح ترافیک و پارک حاشیه‌ای در سال ۱۴۰۳
