میرنیوز
تبدیل حماسه عاشورا به یک گفتمان جهانی و تمدنی هنر امام سجاد(ع)بود
2020-09-14T11:05:37+04:30
به گزارش خبرگزاری مهر، ششمین نشست گرامیداشت مقام شامخ حضرت سیدالعابدین، از سری برنامه‌های دهمین کنگره بین المللی امام سجاد (ع)، عصر روز گذشته، در شهر مقدس قم برگزار شد.
در این نشست پیام تصویری آیت الله «علیرضا اعرافی» مدیر حوزه علمیه قم پخش شد. وی درابتدای سخنان خود، ضمن تقدیر از برگزارکنندگان دهمین کنگره بین المللی امام سجاد (ع) از جمله حجت الاسلام و المسلمین ارزانی، حجت الاسلام و المسلمین عبادی زاده و حجت الاسلام و المسلمین پهلوانی؛ فعالیت و حضور مشارکت کنندگان در این کنگره اعم از سخنرانان، ارایه‌دهندگان مقالات، حمایت کنندگان و متصدیان کنگره در استان‌های خوزستان و تهران را ستود و گفت: فعالیت‌های حجت الاسلام و المسلمین نعیم آبادی و سایر کسانی که در گذشته در برگزاری این کار سهیم بودند جای تحسین دارد.
مدیر حوزه علمیه قم ادامه داد: امام سجاد (ع) محور این محفل و جریان علمی در سطح ملی و فراملی است، شخصیت و سیره آن امام همام از ابعاد مختلفی قابل بررسی و واکاوی و تحلیل است، در خصوص امام سجاد (ع) نکات مهمی وجود دارد که در مقالات و بحث‌ها مورد توجه قرار گرفته است که در این مجال به چند محور در باب زندگانی آن حضرت اشاره می‌کنم.
وی افزود: محور و نکته نخست آنکه امام سجاد به عنوان پرچم‌دار، نگهبان و پیام‌آور عاشورا شناخته شد و همگان می‌دانند که آن حضرت در کنار زینب کبری (س) و کاروان اسیران سرافراز کربلا پیام عاشورا را از قتلگاه و از یک نقطه بسیار محدود و در فشار اختناق به تمام عصر خود و با واسطه به همه عصرها و نسل‌ها منتقل کرد، این ممیزه بزرگ در زیست و زندگانی امام سجاد (ع) به شمار می‌آید اما در این باب مناسب است که به چند نکته اشاره داشته باشیم، نخست آنکه اگر آن معماری و مهندسی و تدبیر جامع امام سجاد (ع) نبود بسیار دشوار بود که پیام عاشورا با همه اضلاع و ابعادش در تاریخ ماندگار و به یک جریان مهم فکری فرهنگی و یک گفتمان بزرگ و تمدنی تبدیل شود.
آیت الله اعرافی گفت: تبدیل آن حادثه و آن حماسه بزرگ به یک گفتمان جهانی و تمدنی هنر بزرگ امام سجاد (ع) بود، کار بزرگی که به سادگی نمی‌توان از کنار آن گذشت، نکته دوم آنکه پیام آوری را نباید به آن دوره کوتاه اسارت و حرکت کاوران اسیران محدود کرد، این پیام آوری به تمام دوره زندگانی و امامت امام سجاد (ع) و در طول آن سی و اندی سال امامت حضرت تسری می‌یابد یعنی کل زندگی امام سجاد (ع) پس از عاشورا و دوره امامت آن حضرت که بیش از سه دهه طول کشید و معاصر با دوره مروانی‌ها و همزمان با حوادث گوناگون بود، یک خط واضح و روشن در این دوران وجود دارد و آن خط پیام آوری عاشورا و انتقال آن پیام در طراز جهانی و تمدنی و یک گفتمان بزرگ ماندگار است. پیام‌آوری امام سجاد (ع) و زینب کبری (س) دو مرحله دارد، یک مرحله همان دوران متصل به شهادت ودر گذر از ایام اسارت است؛ یک دوره طولانی و میان مدت و بلند مدت است که تمام دوره زندگانی و امامت امام سجاد (ع) را در برمی گیرد.
وی تصریح کرد: نکته سوم در این محور، پیام آوری و پرچم داری حماسه عاشورا از سوی حضرت بود که این پیام آوری جامع بوده و همه اضلاع و ابعاد عاشورا را در بر می‌گیرد، عاشورا جلوه‌گاه تمامیت دین و همه معارف الهی بود بنابراین انتقال این پیام باید جامع می‌بود و همه ابعاد و اضلاع را در بر می‌گرفت، چراکه یک ضلع عاشورا پیام‌های حماسی و سیاسی عاشورا بود، اما عاشورا پیام‌های دیگری درحوزه‌های معرفتی، اعتقادی، عبادی، انسانی و اجتماعی نیز داشت، این پیام باید در همه ابعاد و اضلاع به آن عصر و نسل و به همه اعصار و نسل‌های آینده منتقل می‌شد؛ امام سجاد (ع) همان طور که واقعه عاشورا و حوادث عاشورا را صیانت و نگهبانی کردند، تمام ابعاد اضلاع عاشورا را در گفته‌ها و سخنان و مواضع شان بازتاب داده و برای آیندگان به ارث گذاشتند، بنابراین پیام‌آوری حضرت جامع و مانع و تمام‌عیار و فراگیر و شامل بود.
وی ادامه داد: نکته چهارم آنکه قیام عاشورا به دلیل رازآلود بودن، جامع بودن و فراگیری و همین طور حساسیت فوق‌العاده در معرض آن بود که یا منتقل نشود و یا اینکه زیر خروارها حادثه تاریخی دفن شود کما اینکه بسیاری از حوادث دفن شد، امام سجاد (ع) جلو دفن‌شدگی عاشورا را گرفت، همچنین این واقعه در معرض این بود که لوث شده و به یک حس انتقام کور تبدیل شود و از فهم درست جامعه و تاریخی باز بماند، امام سجاد (ع) در چنین شرایطی با بسیاری از این شورش‌ها و نهضت‌ها و جریان‌ها به طور کامل همراه نشد، این نهضت‌ها و بازخوردهای عاشورا پیامدهای طبیعی این واقعه بود و از سوی دیگر از سر احساس و روح حماسی و گاهی نوعی انتقام گیری به وجود می‌آمد، حضرت به طور کامل با این جریانات همراه نشدند ضمن اینکه گاهی هدایت و همراهی نسبی می‌کرد اما آن را امتداد عاشورا نمی‌دانست چراکه عاشورا سطح و طراز دیگری داشت، امام سجاد (ع) باید عاشورا را در حافظه تاریخ حفظ کند و نگذارد که این حادثه در بازتاب‌های مقطعی و ناقص محصور شود، بناراین این پیام آوری حضرت باید مانع از آن می‌شد که عاشورا در تاریخ محدود جلوه کند.
آیت الله اعرافی تصریح کرد: نکته پنجم اینکه این پیام آوری نباید به آن عصر محدود می‌شد، بلکه باید به عصرهای دیگر امتداد یابد و این میراث به امام باقر (ع)، امام صادق (ع) و جریان‌های الهی منتقل شود، خلاصه اینکه این پیام آوری باید مکتب عاشورا را بازپروری و منعکس کند، این یک بُعد مهم زندگی امام سجاد (ع) بود، دهها و سخن و کلام از حضرت و از ائمه بعدی می‌بینیم که معطوف به آن است که پیام عاشورا باقی بماند، مشعل امامت و ولایت که در عاشورا تجلی کرد به عنوان یک مکتب ماندگار و هویت ساز شود و این مساله این یک بعد از زندگی امام سجاد (ع) را تشکیل می‌داد.
وی با بیان اینکه بُعد دیگر در زندگی امام سجاد (ع) مقوله دعا در مکتب آن حضرت است، گفت، این مهم بعد از پیام آوری محور دومی است که در زندگی آن امام همام بسیار متجلی و نمایان است، در اینجا نیز به چند نکته اشاره می‌کنم؛ نخست آنکه دعا سابقه طولانی داشته و در شالوده ادیان الهی و توحیدی قرار دارد، بافت ادیان الهی و توحیدی با دعا آمیخته است، اما وقتی که به عصر اسلام و فرهنگ قرآنی می‌رسیم دعا یک درخشش و ژرفایی دیگری پیدا میکند، در اندیشه اهل بیت و خاندان پیامبراکرم (ص)، فروغ دوچندانی یافته و در کلام و سخن و مکتب امام سجاد (ع) گوهر دعا به اوج می‌رسد، اوج دعا را در مکتب آن حضرت، صحیفه و دعاهای آن می‌بینیم.
آیت الله اعرافی با بیان اینکه دعا در مکتب امام سجاد (ع) به اوج فروغ و شکوه رسیده است، تصریح کرد: مهمترین جلوه آن نیز صحیفه سجادیه است البته جمع دعاها و مناجات‌های امام سجاد (ع) فراتر از صحیفه سجادیه است و در برخی موسوعه ها و دانش نامه‌ها به قریب سیصد مناجات و دعای ماندگار می‌رسد، اما این تعداد پنجاه و اندی دعای صحیفه که به دست ما رسیده نگین درخشانی در منظومه دعاهای اسلامی و ادعیه ماندگار از پیامبر خدا و ائمه هدی (ع) است.
مدیر حوزه علمیه قم ادامه داد: نکته دوم اینکه دعا در مکتب امام سجاد (ع) علاوه بر اینکه آن جوهره ارتباط انسان با خدا را متجلی کرده است، نمایانگر خشوع و خضوع در محضرربوبی با بیان نیایشی، درخواست‌گر و وفروتنی به محضر خداست، دعا در مکتب امام سجاد (ع) ظرفی برای تجلی همه معارف اسلامی شده است، در همین پنجاه و اندی ادعیه صحیفه سجادیه می‌بینیم که مولفه‌های مختلف از جمله روابط انسان با خدا، روابط انسان با جامعه، با خانواده، با دوست، با دشمن در منظمه فکری نظام مند آمده است، به بیان دیگر منظومه فکری انسان در دعاهای امام سجاد (ع) تجلی کرده و دعا وسیله‌ای برای تبیین این مهم شده است.
وی افزود: نکته سوم آن است که ادعیه امام سجاد (ع) یک تریبون برای اعلام مواضع آن حضرت است، اتخاذ موفق در برابر حوادث وث وقایع روزگار، اگر کسی دعاهای امام سجاد (ع) را ببیند در می‌یابد علاوه بر اینکه تضمین‌کننده رابطه انسان با خداست و معارف الهی در آن متجلی شده است، یک اتخاذ موفق واعلام موضع در برابر حوادث و وقایع است.
آیت الله اعرافی گفت: نکته چهارم آن است که دعاهای امام سجاد (ع) از یک بیان جذاب و ادبیات بسیار دلنشین و زیبا برخوردار است، در بسیاری از کشورها و مجامع بارها با این مساله مواجه بودم که صحیفه سجادیه موج‌آفرین و مخاطب جمع کن است، دلربایی دارد و انسان‌ها را جذب خود میکند، دعای امام سجاد (ع) از جذابیت، شیوایی، فصاحت و بلاغت و در عین حال روانی و همگان‌فهمی برخوردار است؛ البته امام سجاد (ع) غیر از این دو محور که شاکله دوره امامت اش بود از ابعاد دیگری نیز برخوردار بود؛ یک محور در زندگی امام سجاد (ع) آن محور پیام آوری با همه ابعادی بود که اشاره کردم، محور دوم دعا و مناجات به عنوان مکتب نوین و پرفروغ در میراث توحیدی الهی و انسانی و محور دیگر مواریث فکری امام (ع) مثل رساله حقوق، احایدث و روایات باقی مانده از آن حضرت است.
وی تصریح کرد: محور چهارم مرزبانی از اندیشه اجتماعی و سیاسی جریان اسلام ناب و اهل بیت (ع) و رساندن آن به ائمه بعدی است، همچنین مواجهه حکیمانه و متناسب با غاصبان و کسانی که شایستگی زعامت مردم و جامعه را نداشتند از دیگر ابعادی بود که امروز و در عصر ما جامعه بشری به آن نیاز دارد. در عصر کرونا و این بلای جهانگیر همه احساس کردند ضمن آنکه باید برای علم‌دانی، منطق، عقلانیت، بها قایل شد از سوی دیگر بشر نیازمند روزنه‌های قدسی و عرفانی و فراطبیعی است، به پناهگاه و ملجا نیاز دارد و از جمله به التجا به دعا و تضرع در پیشگاه خدا، این بعد عرفانی، معنوی و اخلاقی امام سجاد (ع) نیاز امروز بشر است.
آیت الله اعرافی در پایان گفت: امیدواریم که این کنگره و همه فعالان در عرصه علوم اسلامی و الهی بتوانند این پیام را بازسازی، بازآفرینی و بازپروری در فضای جامعه، فضای مجازی، فضای بین الملل کنند و فضای تنفس برای نسل جوان که نی ازهای نو دارد را فراهم کنند، در این مسیر طبیعتاً حوزه‌های علمیه، دانشگاه‌ها، آموزش و پرورش و نهادهای فرهنگی و علمی و مسئولان متکفل امور فرهنگی طبعاً وظیفه حساس و مهمی دارند.
منبع : خبرگزاری مهر
کلمات کلیدی : میرنیوز علیرضا اعرافی امام سجاد(ع) کنگره امام سجاد محرم 99
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار فرهنگی
آیا آمارهای فروش غیر رسمی در نمایشگاه کتاب واقعی است؟
«مرد ابدی» در کمتر از یک هفته پس از انتشار به چاپ دوم رسید
یکی از راهکارهای امام رضا (ع) برای جذب مردم به دین
روایت‌هایی از کرامات «فاطمه شهر قم»
معتمدی: ذائقه سازی هنری را با کاشان می‌توان آغاز کرد
هشتمین جشنواره ملی تئاتر ایثار برگزیدگان خود را معرفی کرد
چند نکته به‌بهانه ساخت سریالی درباره شهید طهرانی‌مقدم
۳ ناشر کودک بیشترین آمار فروش را به خود اختصاص دادند
بسته پیشنهادی متوقف شد؟/ ادامه بدقولی‌های کنداکتوری تلویزیون
عرب‌زبان‌ها کدام یک از سریال‌های ایرانی را بیشتر می‌بینند؟
اجرای سمفونی فلک الافلاک در روز ملی لرستان
در ایستگاه پایانی جشنواره رادیو پژواک چه گذشت؟
بازگشت علمی و فرهنگی به ریل اصلی پس از پرداخت بدهی‌ها
سونامی ترجمه بخش کودک نمایشگاه کتاب تهران را با خود برد
عادت مخصوص «حاج قاسم» در عملیات های دفاع مقدس
رسانه‌ها حق ندارند مردم را نسبت به آینده ناامید کنند
تقابل فرضیات علمی ساحت قرآن را دچار خدشه نمی‌کند
نقدها و نظرهای رهبر انقلاب درباره رمان‌های خارجی در راه
ادامه سریال بدقولی‌های کنداکتوری این بار با یک سریال تکراری!
نمایشگاه کتاب تهران چقدر موفق بود؟
پیام تبریک برخی نهادهای فرهنگی درباره موشک‌باران اسرائیل
برای «بی‌بدن» و مفهومی به نام تعارضات اجتماعی
اگر مقابل دشمن شل بگیریم مشکل حل می شود؟ + صوت
«بعد از رفتن» و «روایت ناتمام سیما» مسافر مسکو شدند
بیانیه انجمن سینمای جوانان درباره پاسخ پهپادی و موشکی ایران
آخرین وضعیت گوینده رادیو در بیمارستان
هنرمندان درباره «وعده صادق» چه نوشتند؟
نمایش‌های کودک و ایرانی رونق‌بخش سالن‌های دولتی
تکلیف سریال رضا شفیعی‌جم روشن شد
تولید فصل دوم «سرزمین شعر» با ایده‌هایی جدید و پخته‌تر
