میرنیوز
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، تا سال 2017 میلادی برقراری روابط آشکار کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی امری مقبوح بود، به همین دلیل دیدارهای دوجانبه به صورت پنهانی انجام میشد؛ اما از سال 2018 دیدارها به صورت آشکار و علنی انجام شد که یکی از مهمترین این دیدارها سفر بنیامین نتانیاهو به مسقط بود.
در اواخر سال 2019 میلادی نیز عوامل متعددی در سه سطح داخلی، منطقهای و بینالمللی نظیر درگیر بودن کشورهای عربی با بحرانهای داخلی و وجود شکافهای متعدد میان آنها، تلاشهای پیگیر نتانیاهو برای عادیسازی روابط با هدف بهرهبرداری انتخاباتی و حمایت گسترده واشنگتن در دوران ترامپ، همگی در تسریع و تشدید روند عادیسازی روابط رژیم صهیونیستی با کشورهای عربی تأثیرگذار بودند.
پس از امضای توافق سازش موسوم به توافق ابراهیم و بهبود روابط امارات متحده عربی و بحرین با اسرائیل، تسریع و تسری عادیسازی روابط به عربستان سعودی و سایر کشورهای عربی برای تلآویو به اصلی راهبردی تبدیل شد، اما از سال 2021 و تغییر معادلات منطقهای و بینالمللی ازجمله پایان بحران قطر، فروکش کردن تنشهای منطقهای و خروج آمریکا از افغانستان موجب شد طرح عادیسازی با کندی مواجه شود.
در واقع، با روی کار آمدن دموکراتها طرح عادیسازی روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی روند کاهشی به خود گرفت، به ویژه اینکه نقش مشاوران ارشد ترامپ، از جمله جرد کوشنر در تسریع روند عادیسازی غیرقابلانکار بود. روی کار آمدن کابینه افراطی و جنگطلب نتانیاهو نیز موجب دلسردی کشورهای عربی نسبت به عادیسازی روابط شده است.
درحالی که صهیونیستها تلاشهای زیادی برای تسری دادن توافق با عربستان سعودی و سایر کشورهای عربی انجام داده بودند لکن پس از امضای توافق سازش موسوم به توافق ابراهیم پیشرفتی در حل موضوع فلسطین صورت نگرفت. بعد از آن نیز با روی کار آمدن کابینه راست افراطی به ریاست نتانیاهو خشونت علیه فلسطینیان شدت گرفت و تحرکات علیه مسجدالاقصی و تصویب قوانین نژادپرستانه علیه فلسطینیان تشدید شد؛ موضوعی که ضربات مهمی به روابط رژیم صهیونیستی با کشورهای عربی منطقه وارد کرد. به همین دلیل اکنون عربستان سعودی شرایط را برای اعلام رسمی دوستی با اسرائیل مناسب نمیبیند.
با این حال طی هفتههای گذشته گزارشهای متعددی پیرامون تلاش مقامات آمریکایی برای متقاعد کردن سعودیها جهت پیوستن به قراردادهای عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی منتشر شدهاند. تساحی هنگبی، مشاور امنیت ملی رژیم صهیونیستی اخیرا گفته است که مذاکرات آمریکا و عربستان درباره توافق عادیسازی روابط با تلآویو، شاهد پیشرفت قابل ملاحظهای بوده است.
شروط سهگانه عربستان
مقامات سعودی بارها اعلام کردهاند هرگونه سازش و عادیسازی روابط با تلآویو منوط به چند شرط است که مهمترین آن، به نتیجه رسیدن پرونده فلسطین و تشکیل دولت فلسطین است. در سالهای گذشته سعودیها شرط توافق با تلآویو را اجرای طرح صلح عربی سال 2000 و تشکیل کشور مستقل فلسطینی در مرزهای 1967 به پایتختی قدس شرقی عنوان کردهاند.
فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان اخیرا تاکید کرده است که مردم در حال از دست دادن امید به راه حل سازش برپایه راهکار دودولتی هستند و ما میخواهیم که با تلاشها، این مسئله مجددا به اولویت تبدیل شود.
شرط دوم ریاض برای عادیسازی روابط مربوط به آمریکا بوده و این کشور باید متعهد شود عربستان سعودی را مجهز به تکنولوژی هستهای کند و تأسیسات پیشرفته لازم را احداث کند.
خواسته سوم عربستان شامل امضای قراردادهای بلندمدت برای خرید تسلیحات پیشرفته، از جمله جنگنده F-35 و سیستمهای دفاع موشکی پیشرفته مانند سیستم دفاع موشکی تاد و انعقاد توافقنامه امنیتی دوجانبه با واشنگتن در سطح سازمان پیمان آتلانتیک شمالی است که آمریکا را ملزم به دفاع از پادشاهی سعودی در صورت هرگونه حمله کند.
در واقع، عربستانسعودی نشان داده است به عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی تمایل دارد اما برخلاف امارات متحده عربی و بحرین به دنبال گرفتن امتیازات واقعی از واشنگتن و تلآویو است و نمیخواهد بدون کسب امتیاز، روابط خود را با تلآویو عادی سازد. به خصوص که عربستان سعودی بعد از ازسرگیری روابط دیپلماتیک با ایران در موضع قدرت قرار دارد.
آیا اسرائیل امتیاز می دهد؟
با این حال میتوان گفت که در صورت امضای توافق عادیسازی روابط عربستان با اسرائیل، ریاض بازنده این توافق خواهد بود. صهیونیستها، آشکارا اعلام کردهاند در قبال عادیسازی روابط، هیچگونه امتیازی به ریاض نخواهند داد. یائیر لاپید، رئیس اپوزیسیون کابینه نتانیاهو در دیدار با هیئتی از حزب دموکرات آمریکا گفت: من هرگونه توافق عادیسازی روابط با ریاض را که شامل غنی سازی اورانیوم در عربستان باشد، رد میکنم. چنین توافقی امنیت اسرائیل و منطقه را تهدید میکند.
اسرائیل کاتز، وزیر انرژی اسرائیل نیز از مخالفت تلآویو با ساخت تأسیسات غنیسازی اورانیوم در خاک عربستان سعودی سخن گفته است. ایهود اولمرت، نخستوزیر پیشین رژیم صهیونیستی نیز در گفتوگو با کانال 12 تلویزیون اسرائیل گفت: «موافقت اسرائیل با شروط سعودیها، به منزله ارتکاب یک خطای راهبردی و تاریخی است. دادن اجازه به سعودیها برای برخورداری از قدرت هستهای به منزله گشودن راه برای سایر کشورهای عربی و اسلامی از جمله مصر و ترکیه و حرکت آنها در این مسیر خواهد بود. لذا دولت اسرائیل باید شروط سعودیها را رد کند؛ زیرا موافقت با آن، شرایطی را فراهم میکند که بسیار خطرناک است.»
از سوی دیگر واشنگتن میترسد فعالیت برنامه هستهای در عربستان سعودی که شامل غنیسازی اورانیوم در سطح محلی باشد، کشورهای منطقه را به ایجاد برنامههای مشابه ترغیب کند و این موضوع ممکن است خطر گسترش مسابقه تسلیحات هستهای را در خاورمیانه افزایش دهد.
الی کوهن، وزیر خارجه رژیم صهیونیستی نیز در سخنانی با مضمون عدم امتیازدهی در خصوص پرونده فلسطین به عربستان سعودی گفت که موضوع فلسطین مانعی پیشروی فرآیند مذاکرات عادیسازی روابط نخواهد بود و این موضوعی است که پیمان ابراهیم آن را ثابت کرده است. در حقیقت اسرائیل همواره نشان داده است که به سادگی به طرحهای پیشنهادی در مسیر راه حل دو کشوری تن نخواهد داد.
در خصوص شرط سوم نیز واشنگتن از انعقاد یک توافق دفاعی مشترک با ریاض و تحویل تسلیحات پیشرفته به این کشور بیم دارد؛ چرا که انعقاد چنین توافقی ممکن است به یک مسابقه تسلیحاتی منطقهای منجر شود و کشورهایی چون مصر، امارات و قطر را ترغیب کند که چنین معاهدات و امتیازاتی از ایالات متحده بخواهند. این امر سبب میشود که آمریکا مجبور به افزایش حمایت از اسرائیل برای تضمین برتری نظامیاش در منطقه شود.
از سوی دیگر ایالات متحده برای تصویب توافقنامه دفاعی متقابل با عربستان، در کنگره مشکلات زیادی دارد. این امر مستلزم تایید دو سوم سناتورها است که تصویب آن هنوز جای سوال دارد. چرا که اکنون به دلیل توسعه روابط با روسیه و چین انتقادات گستردهای متوجه ریاض است. به همین موازات جمهوری خواهان در کنگره نیز به احتمال زیاد مایلند تا قبل از انتخابات آمریکا از تحقق چنین دستاوردی توسط دولت جو بایدن جلوگیری کنند.
نویسنده: سیدعلی نجات، کارشناس مسائل غرب آسیا
انتهای پیام/
منبع : خبرگزاری تسنیم
حمله لفظی ترامپ به قاضی پرونده پرداخت حق السکوت
اشغالگران صهیونیستی آوارگان فلسطینی را هدف قرار دادند
واکنش مقام وزارت خارجه حکومت طالبان به عملیات «وعده صادق»
ایران برای صیانت از منافع مشروع تردید به خود راه نخواهد داد
چند پیام مهم عملیات «وعده صادق» از نگاه تحلیلگر عربی
احضار سفرای انگلیس، آلمان و فرانسه به وزارت خارجه
یمن: عملیات ایران قانونی و مطابق با قوانین بینالمللی است
روسیه خواستار خویشتنداری در منطقه شد
هشدار سفیر ایران در لبنان به رژیم اسرائیل و حامیانش
امارات: نگرانیم؛ خویشتندار باشید
واکنش شورای همکاری به عملیات تلافیجویانه ایران ضد اسرائیل
ایران در استفاده از حق ذاتی خود برای دفاع دریغ نخواهد کرد
روز ۱۹۱ طوفان الاقصی|شب آرام غزه در شب عملیات ایران
بررسی لایحه بودجه حمایتی از اسرائیل در کنگره آمریکا
اردن: توقف جنگ غزه و پایان اشغالگری تنها راه مهار تنشهاست
واکنش عمان به عملیات تلافیجویانه ایران علیه اسرائیل
«مشاهد حسین»: پاکستان و کشورهای اسلامی کنار ایران بایستند
جایگاه ایران با حمله به اسرائیل هزاربرابر قویتر میشود
ایبیسی: ایران بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ پهپاد شلیک کرد
سخنگوی ارتش اسرائیل: ایران حمله وسیعی انجام داد
انبیسی: آمریکا از حمله اسرائیل به کنسولگری ایران پشیمان شد
ادعای دفتر نتانیاهو درباره پاسخ منفی حماس به میانجیها
اسرائیل دست به دامان شورای امنیت شد
پاسخ تنبیهی ایران علیه اسرائیل تیتر اول رسانههای غربی
واکنش رسانههای عبریزبان به عملیات «وعدالصادق»
بلینکن: به دنبال تشدید تنش نیستیم
واکنش چین به حمله نظامی ایران به رژیم صهیونیستی
بایدن: حملات ایران به تأسیسات نظامی اسرائیل بیسابقه بود!
بازتاب عملیات ایران علیه رژیم اسرائیل در رسانههای عربی
تحولات اوکراین| آیا پایان کار کییف نزدیک است؟