میرنیوز

فردوسی، "سفت‌کاری" زبان فارسی را انجام داده، سعدی "نازک کاری" کرده!/ کدام شاعر معاصر شبیه به سعدی شعر می‌گوید؟

 فردوسی، "سفت‌کاری" زبان فارسی را انجام داده، سعدی "نازک کاری" کرده!/ کدام شاعر معاصر شبیه به سعدی شعر می‌گوید؟ 2022-04-22T16:34:08+04:30

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، اول اردیبهشت ماه در تقویم کشورمان روز بزرگذاشت سعدی نامگذاری شده است. شاعری که خیلی از ایرانیان هم اشعار او و هم نثرش را حفظ‌اند و در مکالمات روزانه‌شان، او را بارها و بارها یاد می‌کنند؛ به گفته کارشناسان برجسته شعر و ادبیات فارسی، همان قدر که فردوسی را باید احیاگر زبان شیرین پارسی  بدانیم، سعدی نیز نقشی مهم و شگرف در حفظ و انتقال زبان مادری ما داشته است. اما به راستی چه رازی در اندیشه و فکر این شاعر برجسته نهفته است که تا این اندازه او را ماندگار کرده است؟ 

سعید بیابانکی که خود از شاعران صاحب سبک و از سعدی‌شناسان برجسته است، در گفت‌وگویی با خبرنگار تسنیم درباره شعر و نثر سعدی سخن گفته است که در زیر آن را می‌خوانید: 

 تسنیم: به نظر می‌رسد که بین سعدی، حافظ و فردوسی نوعی رقابت وجود دارد؛ هر سه برای فارسی‌زبانان آشنایند و شعرشان الهام‌بخش، اما به نظر می‌رسد که سعدی دست برتر را دارد، چرا که شعر و نثرش بیشتر در کوچه و بازار شنیده می‌شود. نظر شما در این زمینه چیست؟  

مردم کشورمان ابیات کمی از فردوسی را در حفظ دارند؛ شاید 7-8 بیت. یکی از اینها بیت «به نام خداوند جان و خرد...» است و دیگری بیت «چو ایران نباشد، تن من مباد...» است که این بیت منسوب به فردوسی بوده و اصلاً متعلق به او نیست. 

با این حال، غزل فارسی، در سعدی و حافظ خلاصه شده است؛ جمله‌ای از زنده‌یاد حمیدی شیرازی وجود دارد که سال‌ها قبل در کنگره بزرگداشت حافظ یا شاید هم سعدی گفته است؛ او می‌گوید: «پیش از سعدی غز‌ل‌سرایی وجود نداشت و پس از حافظ نیز وجود نخواهد داشت.» در حقیقت غزل فارسی را در این دو خلاصه کرده است.

 فضل سعدی را باید در نثر او جست‌وجو کرد، نه شعرش!

بخشی از این موضوع به زبان و مضمون‌سازی سعدی برمی‌گردد؛ به صورت خاص، سعدی هم شاعر است، هم نویسنده. خیلی از شاعرانِ پیش و پس از سعدی فقط شاعراند. برای مثال، یک خط نثر از فردوسی و حافظ در دست نداریم؛ حتی بسیاری از شاعران امروزی نیز فقط ذوق شاعری دارند و اگر ازشان بخواهید یک انشاء بنویسند، احتمالاً نمی‌توانند بیش از چند خط بنویسند! دوستی می‌گفت که اگر می‌خواهید فضل یک شاعر را بسنجید از او بخواهید که نثر، مقاله یا یادداشت بنویسد. چرا که نثر نیاز به فضل دارد، اما شعر فقط نیاز به ذوق و طبع دارد. سعدی به هر دو هنر آراسته است و این ویژگی او را از بقیه شاعران متفاوت‌تر می‌کند.

 تسنیم: به نظر می‌رسد که مردم کوچه و بازار بیشتر از سعدی می‌دانند تا از حافظ. نظر شما چیست؟  

بخشی از این موضوع به زبان شعر سعدی برمی‌گردد که زبان ساده‌ای دارد. حرف کلیشه‌ای است که می‌گوید: «زبان سعدی، سهل و ممتنع است.» جالب است که این قاعده برای آدم‌های بزرگ هم مصداق دارد؛ درحقیقت، هر چه قدر که آن فرد در عرصه سیاست و سخن‌وری بزرگتر بشود، زبانش نیز به سمت سادگی و روانی میل می‌کند. البته دقت داشته باشید که سادگی با سطحی بودن متفاوت است؛ کسی خوب می‌تواند ساده حرف بزند که اولاً در مفاهیم عمیق باشد و ثانیاً بر زبان مسلط باشد. از نظر من سعدی به خوبی بر این مهم دست پیدا کرده و شاید خیلی از شاعران پس از سعدی این توفیق را نداشته‌اند. برای مثال، نزدیک به 20-30 مورد بعد از تصنیف گلستان تقلید شده است. بنابراین به نظر می‌رسد که خیلی‌ها دوست داشتند که مثل سعدی بشوند اما او واقعاً بی‌نظیر و منحصربه‌فرد است.

تسنیم: به نظر شما در شاعران معاصر ما چه کسی بیشتر شبیه به سعدی شعر می‌گوید؟‌

شعر رهی معیری خیلی شبیه به سعدی است

به نظرم کسی که زبانش به سعدی بسیار نزدیک است، رهی‌ معیری است. رهی معیری جهان سعدی را به خوبی کشف کرده است. او به مغازله به معنای تغزل کامل زمینی اشراف دارد. عشقی که یک طرفش معشوق است و طرف دیگر آن عاشق و این عشق کاملاً ملموس است. یعنی شبیه به غزل‌گویی عرفا نیست که عاشق انسان باشد و معشوق خداوند. شعر رهی معیری عاشقانه زمینی و ملموس است و به همین دلیل است که در ایران طرفدار دارد و در دیگر کشورها نیز ترجمه شده و مورد استقبال قرار گرفته است.

سعدی , شعر , زبان فارسی , فردوسی , حافظ ,

تسنیم: سراغ نثر سعدی برویم؛ وقتی که آن را می‌خوانیم احساس می‌کنیم که ما به درس اخلاق می‌دهد. این مفاهیم در کمتر نثرهایی دیده می‌شود. شاید بتوان گفت که نثر سعدی شباهت بسیار زیادی به آموزه‌هایی دارد که در دین اسلام و از زبان اهل بیت و معصومین بیان شده است. تا چه اندازه با این موضوع موافقید؟‌

کاملاً موافقم؛ دقت داشته باشید که گلستان به نوعی ملهم از قرآن کریم، احادیث و روایات است. بخش عمده‌ای از نثر گلستان سعدی به زبان عربی است. حتی برخی از آنها منظوم است؛ مثلاً می‌خوانیم: «بلغ العلی بکماله کشف الدجی بجماله حسنت جمیع خصاله صلوا علیه و آله» در این عبارات به آیات و روایات اشاره شده است که بسیار مهم است.

گلستان سعدی، کتاب اخلاق از کودکی تا کهنسالی است

 بنده معتقدم که وقتی به 8 باب گلستان سعدی که نامشان «در سیرت پادشاهان»، «در اخلاق درویشان»، «در فواید خاموشی»، «در آداب سخن گفتن» و .... است، نگاه می‌کنیم، انگار که سعدی برای مخاطبینش از دوران کودکی تا پیرسالی درس اخلاق بیان کرده است. از نظر جنسیت نیز همین است و هم برای مردان و هم برای زنان درس اخلاق گفته است. از نظر جایگاه اجتماعی نیز چنین است؛ سعدی هم برای گدا درس دارد، هم برای غنی. هم برای بی‌سواد عبرت دارد، هم برای باسواد. هم برای ارباب درس دارد، هم برای رعیت و ...

بنابراین به نظر می‌رسد که گلستان سعدی او کتاب اخلاق برای همه مردم دنیا است. کمتر آموزه‌ای وجود دارد که از نگاه تیزبین سعدی دررفته باشد. مطمئناً هیچ چیزی با کتاب‌های آسمانی قابل قیاس نیست، اما شاید بتوان گفت که چون گلستان سعدی ملهم از نهج البلاغه و قرآن کریم است، نوعی حکمت عملی است. اگر گلستان سعدی را مو به مو بخوانید و آن را به مانند آینه در زندگی نصب‌العین قرار بدهید، هرگز دچار خطا و لغزش نخواهید شد.

البته متأسفانه در روزگار فعلی رجوع به گلستان سعدی در کتاب‌های درسی بسیار کم شده است اما روزگاری در مکتب‌خانه‌ها گلستان تدریس می‌شده است. جالب است بدانید که گلستان سعدی جزء اولین کتاب‌هایی است که در ایران به صورت کاغذی چاپ شده است. این موضوع نفوذ او در بین مردم ایران را نشان می‌دهد. درباره غزل‌های سعدی نیز باید بگویم چون این اشعار عاطفی، عاشقانه و همه فهم است، خیلی‌ها آن را درمی‌یابند. اشعار او برخلاف حافظ است. کلام حافظ رندانه، دشوار و چند پهلو است؛ گاهی کلامش آسمانی است و گاهی زمینی اما کلام سعدی نمونه شفافی از شعر و کلام ارائه کرده است.

از فردوسی هم باید یادی بکنم؛ معتقدم که فردوسی فونداسیون شعر پارسی را بنا کرده است و به قول معمارها سفت‌کاری زبان را او انجام داده است اما نازک‌کاری را سعدی انجام داده است! شاید اگر فردوسی و سعدی نبودند چیزی به نام زبان فارسی وجود نداشت. حتی بهتر است بگویم که اگر سعدی نبود، شاید حافظ هم نبود؛ چرا که حافظ 20-30 سال بعد از سعدی به دنیا آمده است. زبان مادری شیرین ما که این قدر شیواست، مدیون کل ادبیات و شاعران است اما از همه بیشتر فردوسی است و در وهله بعدی سعدی.

تسنیم: به نظر شما دلیل کم بودن سهم اشعار و نثر سعدی در کتاب‌های درسی چیست؟

پاسخگویی به این سؤال منوط به این است که همه کتاب‌های فارسی درسی را دیده باشم اما به نظر می‌رسد که در گذشته حضور سعدی در کتاب‌های فارسی بیشتر بوده است. این حضور اکنون کمرنگ شده که جفای بزرگی است. بنده پیشنهادی دادم و آنهم این است که همانگونه که حافظان قرآن کریم را به عنوان حافظان کلام وحی و خداوند تشویق می‌کنیم حافظان گلستان سعدی را هم تشویق کنیم. این کار باعث می‌شود تا زبان فارسی ما پایدار و ماندگار شود. چه خوب است که جشنواره‌ای طراحی شده و همه ساله همزمان با اول اردیبهشت ماه حافظان گلستان سعدی را تشویق کنیم. همانطور که می‌دانید چند سالی است که بیم و خطر تهدید زبان فارسی مورد توجه بزرگان ما قرار گرفته است و این کار ظرفیت خوبی برای حفظ زبان فارسی است. چنین جشنواره‌ای رقابت سالم و شیرین و در عین حال فعالیتی علمی است.

انتهای پیام/ 

منبع : خبرگزاری تسنیم


کلمات کلیدی :
اشتراک گذاری :

آخرین اخبار فرهنگی

جشن نیمه شعبان هیئت کجا برویم؟

 جشن نیمه شعبان هیئت کجا برویم؟
2024-02-26T06:01:07+03:30
هیئت‌ها و حسینیه‌های سراسر کشور همزمان با میلاد سراسر خیر و برکت امام زمان (عج) مراسم شادی و سرور برگزار می‌کنند.

شاعران به استقبال نیمه شعبان رفتند/ کاش، سَحر، خاک رهِ « مهدی موعود » شوم

 شاعران به استقبال نیمه شعبان رفتند/ کاش، سَحر، خاک رهِ « مهدی موعود » شوم
2024-02-26T06:01:06+03:30
شاعران فارسی زبان در آستانه نیمه شعبان در نشست ادبی «منتظران وصل» با تازه‌ترین سروده‌های خود به ساحت مقدس امام مزان عرض ارادت کردند.

بهترین دعا‌ها در شب نیمه شعبان به روایت امام صادق (ع)

 بهترین دعا‌ها در شب نیمه شعبان به روایت امام صادق (ع)
2024-02-26T06:01:06+03:30
امام صادق علیه‌السلام دربارۀ آداب شب نیمۀ شعبان، به یکی از بهترین دعاها اشاره می فرماید.

"پایان جنگ"، "عزل منتظری و بنی‌صدر" و "فوت احمد خمینی" موضوع گفت‌وگو با کارگردان "احمد"/ احمد آقا حتی یک «واو» به صحبت‌های امام دست نزد!

 "پایان جنگ"، "عزل منتظری و بنی‌صدر" و "فوت احمد خمینی" موضوع گفت‌وگو با کارگردان "احمد"/ احمد آقا حتی یک «واو» به صحبت‌های امام دست نزد!
2024-02-26T06:01:05+03:30
مصطفی رزاق کریمی کارگردان فیلم "احمد" درباره احمد خمینی صحبت کرد؛ از ۴۲ روز سالک شدن او تا ماجرای عزل منتظری و پایان جنگ. او گفت: کارگردان دیکته‌پ...

ویکی موعود با ۴۰ هزار مقالۀ تخصصی راه اندازی شد

 ویکی موعود با ۴۰ هزار مقالۀ تخصصی راه اندازی شد
2024-02-26T06:01:04+03:30
همزمان با میلاد سراسر سعادت حضرت مهدی موعود(عج) از ویکی موسسه فرهنگی هنری موعود عصر(عج) رونمایی شد.

«کتاب قانون» هر شب پخش می‌شود

 «کتاب قانون» هر شب پخش می‌شود
2024-02-26T06:01:04+03:30
تهیه‌کننده «کتاب قانون» با اشاره به اهمیت تولید برنامه‌های سیاسی در قالب‌های متنوع برنامه‌سازی، گفت: با استقبال مخاطبان و در آستانه برگزاری انتخاب...

بچه رویان در میدان جهاد رونمایی شد

 بچه رویان در میدان جهاد رونمایی شد
2024-02-26T06:01:03+03:30
«بچه رویان» عنوان دیوارنگاره‌ای است که در میدان جهاد و برای درمان نازایی رونمایی شد.

مهمترین اعمال شب و روز نیمه شعبان

 مهمترین اعمال شب و روز نیمه شعبان
2024-02-26T06:01:03+03:30
نیمه شعبان یکی از مهمترین روزهای سالم محسوب می‌شود و از نظر فضیلت در کنار شب قدر قرار گرفته است. اهل بیت(ع) این شب را از مقدمات شب قدر در تقدیر امور و تقسیم...

امام زمان (عج) در سورۀ بقره / رفتار منافقان در برابر منجی

 امام زمان (عج) در سورۀ بقره / رفتار منافقان در برابر منجی
2024-02-26T06:01:03+03:30
یکی از نشانه‌های نفاق آن است که فرد یا افرادی عهد خدا را نقض و اتصال خود با اهل بیت علیهم السلام را قطع کند؛ در این صورت زمینۀ افتادن آنها در ورطۀ فسادآفرین...

عیدی سینمایی تلویزیون در نیمه شعبان

 عیدی سینمایی تلویزیون در نیمه شعبان
2024-02-26T06:01:02+03:30
شبکه‌های تلویزیونی چند فیلم جدید و قدیمی را برای شب نیمه شعبان درنظر گرفته که شاید برای حوزه کودک پخش «پیشونی سفید» از جذابیت بالایی برخوردار باشد.

چگونه امام زمان(ع) پس از قرن‌ها انتقام خون امام حسین(ع) را خواهد گرفت؟

 چگونه امام زمان(ع) پس از قرن‌ها انتقام خون امام حسین(ع) را خواهد گرفت؟
2024-02-26T06:01:02+03:30
یکی از پرسش‌های مهم که سال‌ها ذهن انسان‌ها را به خود مشغول کرده، این است که چگونه امام زمان(ع) پس از قرن‌ها در دوران ظهور خود، انتقام خون امام حسین(ع) و شهد...

چشم به راه برای نیمه شعبان منتشر شد

 چشم به راه برای نیمه شعبان منتشر شد
2024-02-26T06:01:02+03:30
قطعه «چشم به راه» نخستین اثر صدران مایلی است که با موضوع انتظار تولید و منتشر شد.

مجلس آتی باید میزبان زنان متخصص و شایسته در حوزه زنان و خانواده و به دور از لابی‌گری سیاسی باشد

 مجلس آتی باید میزبان زنان متخصص و شایسته در حوزه زنان و خانواده و به دور از لابی‌گری سیاسی باشد
2024-02-26T06:01:01+03:30
زنانی باید به مجلس ورود کنند که فهم درستی از حوزه زن و خانواده داشته باشند و ریل قانون گذاری را از مجرای تخصصی حرکت دهند. مجلس نباید جایی برای افرادی باشد ک...

روزبه بمانی و علیرضا عصار در کنسرت دارکوب / خوانندگان ما آرتیست نیستند

 روزبه بمانی و علیرضا عصار در کنسرت دارکوب / خوانندگان ما آرتیست نیستند
2024-02-26T06:01:01+03:30
کنسرت شب گذشته گروه دارکوب درحالی برگزار شد که سه خواننده روی صحنه داشت و حضور روزبه بمانی و علیرضا عصار مخاطبان را غافلگیر کرد.

زودبرگرد بابای مهربون دنیا

 زودبرگرد بابای مهربون دنیا
2024-02-26T06:01:00+03:30
نماهنگ «زودبرگرد» به مناسبت نیمه شعبان در خبرگزاری تسنیم تولید و منتشر شده است.

پاسخ مهدی طائب دربارۀ حکم «حرمت عدم شرکت در انتخابات» از سوی امام خمینی

 پاسخ مهدی طائب دربارۀ حکم «حرمت عدم شرکت در انتخابات» از سوی امام خمینی
2024-02-26T06:00:59+03:30
حجت الاسلام مهدی طائب طی سخنانی دربارۀ جمله تاریخی امام خمینی مبنی بر حرمت عدم شرکت در انتخابات استدلالی ارائه کرد.

یادی از دوبلور فقید پرویز ربیعی/ صدایی که گوینده نقش‌های مکمل بود

 یادی از دوبلور فقید پرویز ربیعی/ صدایی که گوینده نقش‌های مکمل بود
2024-02-26T06:00:58+03:30
پرویز ربیعی از پیشکسوتان عرصه دوبله روز گذشته در منزل خود بر اثر ایست قلبی در سن ۸۴ سالگی درگذشت؛ صدای ماندگاری که هیچ وقت مخاطبان آن را فراموش نخواهند کرد.

شفیعی سروستانی: راهکار اصلاح جامعه هجرت به‌سوی امام عصر است / اقدامی برای آمادگی ذهن مردم برای ظهور نکردیم

 شفیعی سروستانی: راهکار اصلاح جامعه هجرت به‌سوی امام عصر است / اقدامی برای آمادگی ذهن مردم برای ظهور نکردیم
2024-02-26T06:00:58+03:30
شفیعی سروستانی می‌گوید: ذکر نام امام و بزرگداشت امام، امری در مسیر زمینه سازی ظهور به شمار می‌آید؛ ما دانسته و یا نادانسته واقعۀ ظهور را عقب می‌اندازیم. هیچ...

زمان تشییع پیکر پردیس افکاری مشخص شد/ خاکسپاری در قطعه هنرمندان

 زمان تشییع پیکر پردیس افکاری مشخص شد/ خاکسپاری در قطعه هنرمندان
2024-02-23T16:28:03+03:30
همسر زنده یاد پردیس افکاری خبر داد که روز دوشنبه هفتم اسفندماه مراسم تشییع پیکر وی به سمت قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) برگزار می‌شود.

غلامرضا صنعتگر قطعه جدیدش را به رهبرمعظم انقلاب تقدیم کرد

 غلامرضا صنعتگر قطعه جدیدش را به رهبرمعظم انقلاب تقدیم کرد
2024-02-23T13:41:23+03:30
غلامرضا صنعتگر خواننده پاپ جدیدترین قطعه موسیقی خود را به رهبرمعظم انقلاب تقدیم کرد.

عکس‌های جدید از پشت صحنه سریال «نون خ ۵»/ تاکید رییس صداوسیما بر ساخت فصل‌های جدید

 عکس‌های جدید از پشت صحنه سریال «نون خ ۵»/ تاکید رییس صداوسیما بر ساخت فصل‌های جدید
2024-02-23T13:27:43+03:30
پیمان جبلی در بازدید از پشت‌صحنه فصل پنجم سریال «نون خ»، به تولید فصل جدید این مجموعه در شرایط بسیار خاص و ویژه‌ اشاره کرد و گفت: امیدواریم مخاطبا...

صلوات شعبانیه | راه رسیدن به رضایت خدا

 صلوات شعبانیه | راه رسیدن به رضایت خدا
2024-02-23T11:41:01+03:30
فرازی از صلواتش شعبانیه گویای آن است که پیامبر صلی الله علیه و آله واسطۀ شفاعت امت و نیز راهی به‌سوی خداست.

شهرک غزالی میزبان کدام پروژه‌ها است؟ / از «تنها گریه کن» و «طوبی» تا «زیرخاکی۴»

 شهرک غزالی میزبان کدام پروژه‌ها است؟ / از «تنها گریه کن» و «طوبی» تا «زیرخاکی۴»
2024-02-23T11:41:00+03:30
مهدی میرچی مدیر شهرک سینمایی و تلویزیونی غزالی از ساخت مجموعه‌ها و فیلم‌هایی گفت که ما را با خودش به دهه شصت، ۷۰۰ سال پیش و داستان فریبرز باغ‌بیشه و حتی چند...

مهدویت و آخرالزمان یکی از جذاب‌ترین موضوعات روز دنیا است/ عشق از امام زمان جدا نیست

 مهدویت و آخرالزمان یکی از جذاب‌ترین موضوعات روز دنیا است/ عشق از امام زمان جدا نیست
2024-02-23T11:01:13+03:30
اثری که دائم در حال سیاه نمایی و گله و گذاری است نمی‌تواند مخاطب را تا پایان همراه خودش نگه دارد و موجب دلسردی جامعه می‌شود. اصلی‌ترین معیار در واقعه ظهور ا...

ویژگی‎های نماهنگی با موضوع امام زمان / کودک و نوجوان فراموش شده‌اند

 ویژگی‎های نماهنگی با موضوع امام زمان / کودک و نوجوان فراموش شده‌اند
2024-02-23T10:34:29+03:30
«عزیزم مهدی» تازه‌ترین پویشی است که توسط مرکز آوای انقلاب اسلامی (مأوا) پایه ریزی و در جمکران برگزار شد.

پردیس افکاری درگذشت

 پردیس افکاری درگذشت
2024-02-23T09:14:29+03:30
پردیس افکاری، بازیگر، عصر امروز، پنجشنبه ۳ اسفند ماه بر اثر بیماری از دنیا رفت.

«دیپلماسی سازندگی» در بازار نشر

 «دیپلماسی سازندگی» در بازار نشر
2024-02-23T09:14:26+03:30
کتاب دیپلماسی فرهنگی نوشته هادی حق‌پرست از سوی اندیشکده روابط بین‌الملل منتشر و روانه بازار نشر شد.

استفتاء از امام خامنه‌ای؛ حکم تخریب نامزدهای انتخاباتی چیست؟

 استفتاء از امام خامنه‌ای؛ حکم تخریب نامزدهای انتخاباتی چیست؟
2024-02-23T09:14:26+03:30
رهبر معظم انقلاب به استفتاء درباره «تخریب نامزدهای انتخاباتی» پاسخ گفتند.

تبیین ارتباط ظهور امام زمان (عج) با انتخابات

 تبیین ارتباط ظهور امام زمان (عج) با انتخابات
2024-02-23T09:14:25+03:30
امام زمان (عج) برای یک امر سیاسی می‌آیند، برای «لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّه‏» (توبه؛ ۳۳) این یک امر سیاسی است، برای حکومت می‌آیند، برای این...

سیمای امام زمان در سورۀ بقره

 سیمای امام زمان در سورۀ بقره
2024-02-23T09:14:25+03:30
وقتی از زاویه نگاه مهدویت سراغ سوره های قرآن می رویم، مشاهده می کنیم آنچه که ما به اسم تفسیر تاکنون خوانده بودیم، برداشتی ذوقی از قرآن بود.
X فیلم جدید فیلم جدید دانلود فیلم و سریال تبلیغات شما (پیام به تلگرام)