میرنیوز
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، تفسیر المیزان، به عنوان ارزندهترین تألیف علامه طباطبایی در 20 جلد به زبان عربى نگاشته شد. این تفسیر یکى از منابع اصیل فرهنگ و معارف اسلامى در قرن اخیر به شمار میرود و در واقع موسوعهاى است جامع، مشتمل بر مباحث عمیق قرآنى، حدیثى، فلسفى، عرفانى، ادبى، اخلاقى، تاریخى، اجتماعى و غیره که با طرحى بیسابقه و شیوهاى محققانه به رشته تحریر درآمده است. این تفسیر ارزنده از نظر صورى و معنوى، رعایت موازین صحیح قرآنى، تفکیک مباحث تفسیرى و روائى و علمى از یکدیگر، نقد و بررسى و تحلیل آرای برخى از مفسران و دیگر موارد مشابه، آنچنان بدیع است که میتوان گفت، در طول تاریخ تفسیر قرآن، کتابى با این دقت و ظرافت و جامعیت تألیف نشده است.
علامه طباطبایى، پس از نقد و بررسى تمام روشهاى تفسیرى در مقام استنتاج بر این باور است که که تمامى این روشها از نقیصهاى بزرگ رنج میبرند و آن عبارتست از تحمیل نتایج بحثهاى علمى یا فلسفى از خارج بر مدلول آیات که در این صورت، تفسیر به تطبیق تغییر یافته و تطبیق، تفسیر نام گرفته است و بسیارى از حقایق قرآن مجاز جلوه داده شده و شمارى از آیات تأویل شده است.
همان طور که اشاره شد، ویژگی اجتماعی بودن تفسیر المیزان جزء تفکیکناپذیر مباحث علامه است به گونهای که جزو اولین گروه تفاسیر اجتماعی شیعه محسوب میشود. مفسر در روش تفسیر اجتماعی که شاخهای از تفسیر اجتهادی با گرایش اجتماعی محسوب میشود، تلاش میکند بین نظریه قرآن در زمینه مسائل اجتماعی، با هدف اجتماعی، هماهنگی برقرار کند و در جنبههای مختلف اجتماعی از مسائل اعتقادی گرفته تا مسائل اقتصادی، سیاسی، اخلاقی و حقوقی، به ارائه نظریه و تئوری میپردازد و مشکلات را پیشبینی میکند و به شبهات مختلف پاسخ میدهد.
به عنوان نمونه ایشان ذیل آیه6 حجرات به نقش خبر در زندگی اجتماعی انسان و مراقبت و تقوا درباره توجه به هر خبری در جامعه اشاره میکنند. در این آیه میخوانیم «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنْ جاءَکُمْ فاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَیَّنُوا أَنْ تُصیبُوا قَوْماً بِجَهالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلى ما فَعَلْتُمْ نادِمین» اى کسانى که ایمان آوردهاید، اگر فاسقى برایتان خبرى آورد، نیک; وارسى کنید، مبادا به نادانى گروهى را آسیب برسانید و [بعد،] از آنچه کردهاید پشیمان شوید.»
علامه در توضیح این آیه مینویسد: کلمه "فاسق" به طورى که گفتهاند به معناى کسى است که از طاعت خارج و به معصیت گرایش کند و کلمه" نبأ" به معناى خبر مهم و عظیمالشأن است. معناى آیه چنین است: اى کسانى که ایمان آوردهاید، اگر فاسقى نزد شما خبرى مهم آورد، خبرش را تحقیق و پیرامون آن بحث و فحص کنید، تا به حقیقت آن واقف شوید، تا مبادا بدون جهت و به نادانى بر سر قومى بتازید و بعداً از رفتارى که با آنان کردهاید پشیمان شوید. خداى سبحان در این آیه اصل عمل به خیر را که اصلى است عقلایى امضاء کرده، چون اساس زندگى اجتماعى بشر به همین است که وقتى خبرى را میشنوند به آن عمل کنند، چیزى که است در خصوص خبر اشخاص فاسق دستور فرموده تحقیق کنید و این در حقیقت نهى از عمل به خبر فاسق است و حقیقت این نهى این است که میخواهد از بىاعتبارى و عدم حجیت خبر فاسق پرده بردارد و این هم خودش نوعى امضاء است؛ چون عقلا هم رفتارشان همین است که خبر اشخاص بیبند و بار را حجت نمیدانند و به خبر کسى عمل میکنند که به وى وثوق داشته باشند.
نقش خبر در زندگى اجتماعى انسان و اقسام خبر
توضیح اینکه: حیات آدمى حیاتى است علمى و انسان سلوک طریق زندگیاش را بر این اساس بنا نهاده که آنچه به چشم خود میبیند، به همان عمل کند، حال چه خیر باشد و نافع و چه شر باشد و مضر. چون مایحتاج زندگیاش و آنچه مربوط و متعلق به زندگى او است منحصر در دیدنیها و شنیدنیهاى خودش نیست بلکه بیشتر آنها از حیطه دید و علم او غایب است، ناگزیر میشود که بقیۀ حوائج خود را که گفتیم از حیطه علم او غایب است، از راه علم دیگران تکمیل و تتمیم کند، علمى که دیگران با مشاهده و یا با گوش خود به دست آوردهاند و این همان خبر است.
پس اعتماد به خبر به این معنا است که عملاً ترتیب اثر به آن بدهیم و با مضمون آن تا حدى معامله علمى بکنیم که گویا خود از راه مشاهده به دست آوردهایم و این همان طورى که گفتیم لازمه زندگى اجتماعى انسان است و احتیاج ابتدایى او است و بناى عقلا و مدار عملکرد آنان بر قبول خبر دیگران است. حال اگر خبرى که به ما میدهند متواتر باشد، یعنى از بسیارى آورندگان آن براى انسان یقینآور باشد و یا اگر به این حد از کثرت نیست، حداقل همراه با قرینههایى قطعى باشد که انسان نسبت به صدق مضمون آن یقین پیدا کند، چنین خبرى حجت و معتبر است.
و اما اگر خبر متواتر نبود و همراه با قرینههایى قطعى نیز نبود و در نتیجه بعد از شنیدن خبر یقین به صحت آن حاصل نشد و به اصطلاح علمى خبر واحد بود، چنین خبرى در نظر عقلا وقتى معتبر است که اگر براى انسان یقین نمىآورد، حداقل وثوق و اطمینانى بیاورد، حال یا به حسب نوعش خبرى وثوقآور باشد، (مانند خبرى که متخصص یک فن به ما مىدهد) و یا به حسب شخصش وثوقآور باشد، (مثل اینکه شخص آورنده خبر مورد وثوق ما باشد)، عقلا بنا دارند که بر این خبر نیز ترتیب اثر دهند و سرّش هم این است که عقلا یا به علم عمل میکنند و یا به چیزى که اگر علم حقیقى نیست علم عادى هست، و آن عبارت است از مظنه و اطمینان.
حال که این مقدمه روشن شد، میگوییم: اینکه در آیه شریفه دستور به تحقیق و بررسى خبر فاسق را تعلیل فرموده به اینکه "أَنْ تُصِیبُوا قَوْماً بِجَهالَةٍ ..."میفهماند که آنچه به آن امر فرموده، رفع جهالت است و اینکه انسان اگر خواست به گفته فاسق ترتیب اثر دهد و به آن عمل کند، باید نسبت به مضمون خبر او علم حاصل کند، پس در آیه شریفه همان چیزى اثبات شده که عقلا آن را ثابت میدانند و همان عملى نفى شده که عقلا هم آن را نفى میکنند و این همان امضاء است، نه تأسیس حکمى جدید.
انتهایپیام/
منبع : خبرگزاری تسنیم
جشن نیمه شعبان هیئت کجا برویم؟
شاعران به استقبال نیمه شعبان رفتند/ کاش، سَحر، خاک رهِ « مهدی موعود » شوم
بهترین دعاها در شب نیمه شعبان به روایت امام صادق (ع)
"پایان جنگ"، "عزل منتظری و بنیصدر" و "فوت احمد خمینی" موضوع گفتوگو با کارگردان "احمد"/ احمد آقا حتی یک «واو» به صحبتهای امام دست نزد!
ویکی موعود با ۴۰ هزار مقالۀ تخصصی راه اندازی شد
«کتاب قانون» هر شب پخش میشود
بچه رویان در میدان جهاد رونمایی شد
مهمترین اعمال شب و روز نیمه شعبان
امام زمان (عج) در سورۀ بقره / رفتار منافقان در برابر منجی
عیدی سینمایی تلویزیون در نیمه شعبان
چگونه امام زمان(ع) پس از قرنها انتقام خون امام حسین(ع) را خواهد گرفت؟
چشم به راه برای نیمه شعبان منتشر شد
مجلس آتی باید میزبان زنان متخصص و شایسته در حوزه زنان و خانواده و به دور از لابیگری سیاسی باشد
روزبه بمانی و علیرضا عصار در کنسرت دارکوب / خوانندگان ما آرتیست نیستند
زودبرگرد بابای مهربون دنیا
پاسخ مهدی طائب دربارۀ حکم «حرمت عدم شرکت در انتخابات» از سوی امام خمینی
یادی از دوبلور فقید پرویز ربیعی/ صدایی که گوینده نقشهای مکمل بود
شفیعی سروستانی: راهکار اصلاح جامعه هجرت بهسوی امام عصر است / اقدامی برای آمادگی ذهن مردم برای ظهور نکردیم
زمان تشییع پیکر پردیس افکاری مشخص شد/ خاکسپاری در قطعه هنرمندان
غلامرضا صنعتگر قطعه جدیدش را به رهبرمعظم انقلاب تقدیم کرد
عکسهای جدید از پشت صحنه سریال «نون خ ۵»/ تاکید رییس صداوسیما بر ساخت فصلهای جدید
صلوات شعبانیه | راه رسیدن به رضایت خدا
شهرک غزالی میزبان کدام پروژهها است؟ / از «تنها گریه کن» و «طوبی» تا «زیرخاکی۴»
مهدویت و آخرالزمان یکی از جذابترین موضوعات روز دنیا است/ عشق از امام زمان جدا نیست
ویژگیهای نماهنگی با موضوع امام زمان / کودک و نوجوان فراموش شدهاند
پردیس افکاری درگذشت
«دیپلماسی سازندگی» در بازار نشر
استفتاء از امام خامنهای؛ حکم تخریب نامزدهای انتخاباتی چیست؟
تبیین ارتباط ظهور امام زمان (عج) با انتخابات
سیمای امام زمان در سورۀ بقره