میرنیوز

«دولت سرّی» ایرانی‌ها در دل بعثی‌ها/ ماجرای تألیف کتاب‌های درسی در اردوگاه‌های عراق

 «دولت سرّی» ایرانی‌ها در دل بعثی‌ها/ ماجرای تألیف کتاب‌های درسی در اردوگاه‌های عراق 2021-06-16T12:05:13+04:30

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، کتاب «دولت سرّی» عنوان یکی از تازه‌ترین آثار منتشر شده توسط انتشارات سوره مهر است که با تمرکز بر خاطرات جمعی از رزمندگان و آزادگان در اردوگاه موصل 2 نوشته شده است. محمد باغانی، نویسنده این اثر که سابقه کار در حوزه ادبیات دفاع مقدس و تاریخ شفاهی دارد، در کتاب جدید خود پای صحبت جمعی از آزدگانی نشسته که به مدت هشت سال در یکی از اردوگاه‌های عراق اسیر بوده‌اند.

کتاب روایتی است شیرین از همدلی انسان‌ها در شرایط بحرانی و سخت. نویسنده تلاش کرده است در کنار پرداختن به واکنش انسان‌ها در چنین موقعیتی، غربت آنها را در فضای دلگیر و تنگ اسارتگاه، جایی که یک دیوار آنها را از دنیا جدا کرده، نیز بپردازد.

ادبیات دفاع مقدس طی سال‌های اخیر به عنوان یکی از شاخه‌های ادبی پرمخاطب در کشور تبدیل شده است. در این میان، ادبیات اردوگاهی با تغییر رویکرد و با نزدیک شدن به احوالات انسان‌ها و واکنش آنها در شرایط بحرانی، به عنوان یکی از گونه‌های پراقبال در سال‌های اخیر بوده است. خبرگزاری تسنیم با باغانی درباره کتاب جدید او به گفت‌وگو پرداخت که در ادامه می‌خوانید:

*تسنیم: کتاب «دولت سرّی» از جمله تازه‌ترین آثار در حوزه ادبیات اردوگاهی است که به روایت خاطرات جمعی از آزادگان در اردوگاه موصل 2 می‌پردازد. تاکنون آثار متعددی با تمرکز بر این دسته از خاطرات منتشر شده است، وجه تمایز این اثر با دیگر آثار مشابه چیست؟

این کتاب با تمرکز بر خاطرات جمعی از آزادگان ایرانی در اردوگاه موصل 2 در شهر موصل نوشته شده است. این آزادگان، نیروهایی بودند که در عملیات خیبر به اسارات دشمن در می‌آیند. عمده این نیروها جزو نیروهای سپاه بودند و در حین عملیات، از سربازان گرفته تا فرماندهان به صورت یکجا به اسارات نیروهای بعثی در می‌آیند.

 این دسته از نیروها در حین عملیات خیبر وقتی به امید پیروزی از هورالعظیم رد می‌شوند تا بتوانند ضربات مهلکی بر بعثی‌ها وارد کنند، دچار یک مشکل می‌شوند و همین امر سبب می‌شود تا آنها به اسارت درآیند. ابتدا توفیقاتی در این عملیات کسب می‌کنند، موفق می‌شوند که بزرگراه الاماره به بصره و ناصریه را قطع کنند؛ به طوری که در میان لشکر سوم و چهارم عراق فاصله‌ای می‌اندازند و ارتباط آنها را مختل می‌کنند، اما به دلیل نرسیدن نیروهای پشتیبانی و کمکی که در باتلاق گرفتار شده‌اند، به اسارت درمی‌آیند. همچنین قرار بود که یکسری امکانات نیز برای آنها از راه هوایی منتقل شود که این امر هم صورت نمی‌گیرد.  

در هر صورت این نیروها به اسارت درمی‌آیند. در ابتدا آنها را به بصره و بغداد و سپس به اردوگاه موصل منتقل می‌کنند. در اردوگاه به دلیل اینکه عمده این نیروها از نیروهای سپاه بودند، برخورد بدی با آنها صورت می‌گیرد و با کلمات بدی از آنها استقبال صورت می‌گیرد. اما عملکرد این اسرا سبب شده تا خاطرات متفاوتی از دوران اسارت خود داشته باشند. آنها در واقع تا جایی که می‌توانستند تلاش کردند تا این تهدید و محدودیت‌ها را برای خود به یک فرصت تبدیل کنند.

نیروها در ابتدا تصمیم می‌گیرند که از خود دربرابر بعثی‌ها گردن‌کشی نشان ندهند، با آنها درگیر نشوند و هرگز به فکر فرار از اردوگاه نیفتند. پس از آن تصمیم می‌گیرند که سازمانی با فرماندهی فرمانده خود تشکیل دهند. در ذیل این سازمان شوراهایی به منظور انجام امور مختلف تشکیل می‌دهند؛ از شورایی برای نهضت سوادآموزی گرفته تا شورای پزشکی، کمیته امداد، هلال احمر و ... .

کتاب , سوره مهر , ادبیات دفاع مقدس ,

افراد این شوراها به صورت مخفیانه نشست‌هایی را تشکیل می‌دادند و در آنجا درباره امور مختلف تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی می‌کردند. قرار بوده هرچه بعثی‌ها می‌گویند، نیروها مخالفتی نشان ندهند، اما در مجموع کار خود را انجام دهند. اتفاقات جالبی در این روزها برایشان رخ می‌دهد. موفقیت‌های آنها در نهایت سبب حساس شدن نیروهای بعثی می‌شود و اعلام می‌کنند که هر نوع تجمعی ممنوع است، اما اسرا کار خود را ادامه می‌دهند تا جایی که در نهایت، افسران بعثی اعلام می‌کنند که در مدت این هشت سال، شما همواره از ما جلوتر بودید، شما اسیر ما نبودید، بلکه ما اسیر شما بودیم.

اگر بخواهم به جزئیات بیشتری اشاره کنم، باید بگویم که این کمیته‌ها و شوراها هرکدام مسئولیت یک حوزه را برعهده داشتند. یکی از کمیته‌های جالبی که تشکیل شده بود، کمیته نهضت سوادآموزی بود که وظیفه آموزش به اسرا را داشت. یکی از مسئولان آموزش و پرورش که او نیز به اسارت درآمده بود، اعلام کرده بود که به هر یک از آزادگان، طبق سوابق تحصیلی که در ارودگاه داشته، مدرک تحصیلی اعطا می‌شود. این مدرک بعدها در ایران نیز تأیید شد. تعدادی از اسرا که سواد نداشتد، از این طریق باسواد می‌شوند و گاهی تعدادی از آنها، به مرتبه دیپلم می‌رسند. کتاب‌های درسی نیز در اردوگاه تألیف می‌شد، هرکسی که خط خوشی داشت، کار نوشتن و هر کس که هنری در نقاشی داشت، کار صفحه‌آرایی و تصویرگری را برعهده می‌گرفت. این چنین این کمیته به کار خود ادامه می‌داد.

یکی از بخش‌های خواندنی و عبرت‌آموز در خاطرات آزادگان، همدلی‌هایی است که در آن ایام میان آنها وجود داشت. این همدلی‌ها سبب می‌شد تا تصمیمات جالبی بگیرند. مثلاً اگر کسی بیمار می‌شد، باید کسی که در بهداری کار می‌کرد، برای فرد بیمار دارو یا آمپول می‌آورد. اسرا برای نگهداری این دارو مجبور می‌شدند که آن را در روغن پنهان کنند تا از چشم بعثی‌ها به دول باشد. خاطرات از این دست در میان آزادگان این اردوگاه بسیار است که هر کدام لطف خاصی دارد. کتاب «دولت سرّی» در واقع به این نوع فعالیت‌ها در دل بحران‌ها و محدودیت‌ها توجه نشان داده است. در حال حاضر تعدادی از این آزادگان که پس از هفت هشت سال به کشور بازمی‌گردند، ادامه تحصیل می‌دهند و الآن پزشک هستند.

*تسنیم: برای نگارش کتاب با چند تن از این آزادگان مصاحبه انجام شده است؟

«دولت سرّی» حاصل گفت‌وگو با هشت تن از آزادگان در این اردوگاه است. اما تلاش کردیم که این روایت‌ها از نوع دیگری نیز بررسی شود. کتاب پس از تدوین در اختیار 20 نفر دیگر از آزادگان قرار گرفت که کتاب را نقد و بررسی و روایت‌ها را تحلیل کنند.

*تسنیم: در میان شاخه‌های مختلف ادبیات دفاع مقدس، ادبیات اردوگاهی نمونه کاملی از نحوه مواجه شدن انسان‌ها با شرایط بحرانی و مشکلات است. فکر می‌کنید انتشار چنین آثاری در مقطع کنونی چه کمکی به مخاطب جوان می‌کند؟

مقاومت و ایستادگی دو درس مهم در این روایت‌ها است. بسیاری از نعمت‌ها و امکانات در کشور وجود دارد که حاصل این مقاومت اسرا و ایثار رزمندگان بوده است، اما در حال حاضر به چشم ما نمی‌آید. مثلاً در خاطرات اسرا می‌خوانیم که آنها شرایط سختی برای انجام عبادات خود داشتند. بعثی‌ها آنها را از نماز و روزه منع کرده بودند، اما آنها نانی را پنهان می‌کردند و با خوردن همان تکه نان در نیمه شب و جرعه‌ای آب، روز را روزه می‌گرفتند. 

از این منظر کتاب «دولت سرّی» و دیگر عناوینی که با محوریت ادبیات اردوگاهی منتشر شده، به خوبی می‌تواند محدودیت‌ها و ظرفیت‌ها را به مخاطب امروز تلنگر بزند و به او یادآوری کند که این امکانات از چه راه سختی حاصل شده است.

*تسنیم: خاطرات آزادگان معمولاً ویژگی‌های خاص خود را دارد. تلفیقی است از ایثار و حس غربت. برای هر خاطره‌نگاری ممکن است بخشی از این خاطرات، همیشه همراهش باشد و در ذهنش باقی بماند. برای شما کدام بخش از خاطرات تکان‌دهنده و سخت بود؟

به نظرم سختی‌ها و محدویت‌های آسایشگاه از جمله بخش‌های تکان‌دهنده این خاطرات است. اسرا معمولاً با جمعیتی حدود 160 نفر در یک سالن در کنار هم زندگی می‌کردند، بی‌آنکه این سالن هیچ‌گونه امکانات رفاهی داشته باشد. همین سبب می‌شد که آنها برای انجام کوچک‌ترین امور خود دچار سختی شوند. اگر کسی بیمار می‌شد، هیچ راهی برای بردن او به بیمارستان نداشتند. 

در کنار همه این‌ها فضای ناراحت‌کننده و غمگین اسارتگاه‌ها گاه تحمل این روزها را سخت‌تر می‌کرد. در خاطرات برخی از این اسرا آمده است که آنها برای دیدن آسمان و ستاره‌ها، مجبور می‌شدند که تک‌تک از یک فضای کوچک بیرون را نگاه کنند. آسمان همیشه برای آنها یک مربع کوچک بود که گاهی ستاره‌هایش در نور چراغ‌های آسایشگاه گم می‌شد.

انتهای پیام/

منبع : خبرگزاری تسنیم


کلمات کلیدی :
اشتراک گذاری :

آخرین اخبار فرهنگی

جشن نیمه شعبان هیئت کجا برویم؟

 جشن نیمه شعبان هیئت کجا برویم؟
2024-02-26T06:01:07+03:30
هیئت‌ها و حسینیه‌های سراسر کشور همزمان با میلاد سراسر خیر و برکت امام زمان (عج) مراسم شادی و سرور برگزار می‌کنند.

شاعران به استقبال نیمه شعبان رفتند/ کاش، سَحر، خاک رهِ « مهدی موعود » شوم

 شاعران به استقبال نیمه شعبان رفتند/ کاش، سَحر، خاک رهِ « مهدی موعود » شوم
2024-02-26T06:01:06+03:30
شاعران فارسی زبان در آستانه نیمه شعبان در نشست ادبی «منتظران وصل» با تازه‌ترین سروده‌های خود به ساحت مقدس امام مزان عرض ارادت کردند.

بهترین دعا‌ها در شب نیمه شعبان به روایت امام صادق (ع)

 بهترین دعا‌ها در شب نیمه شعبان به روایت امام صادق (ع)
2024-02-26T06:01:06+03:30
امام صادق علیه‌السلام دربارۀ آداب شب نیمۀ شعبان، به یکی از بهترین دعاها اشاره می فرماید.

"پایان جنگ"، "عزل منتظری و بنی‌صدر" و "فوت احمد خمینی" موضوع گفت‌وگو با کارگردان "احمد"/ احمد آقا حتی یک «واو» به صحبت‌های امام دست نزد!

 "پایان جنگ"، "عزل منتظری و بنی‌صدر" و "فوت احمد خمینی" موضوع گفت‌وگو با کارگردان "احمد"/ احمد آقا حتی یک «واو» به صحبت‌های امام دست نزد!
2024-02-26T06:01:05+03:30
مصطفی رزاق کریمی کارگردان فیلم "احمد" درباره احمد خمینی صحبت کرد؛ از ۴۲ روز سالک شدن او تا ماجرای عزل منتظری و پایان جنگ. او گفت: کارگردان دیکته‌پ...

ویکی موعود با ۴۰ هزار مقالۀ تخصصی راه اندازی شد

 ویکی موعود با ۴۰ هزار مقالۀ تخصصی راه اندازی شد
2024-02-26T06:01:04+03:30
همزمان با میلاد سراسر سعادت حضرت مهدی موعود(عج) از ویکی موسسه فرهنگی هنری موعود عصر(عج) رونمایی شد.

«کتاب قانون» هر شب پخش می‌شود

 «کتاب قانون» هر شب پخش می‌شود
2024-02-26T06:01:04+03:30
تهیه‌کننده «کتاب قانون» با اشاره به اهمیت تولید برنامه‌های سیاسی در قالب‌های متنوع برنامه‌سازی، گفت: با استقبال مخاطبان و در آستانه برگزاری انتخاب...

بچه رویان در میدان جهاد رونمایی شد

 بچه رویان در میدان جهاد رونمایی شد
2024-02-26T06:01:03+03:30
«بچه رویان» عنوان دیوارنگاره‌ای است که در میدان جهاد و برای درمان نازایی رونمایی شد.

مهمترین اعمال شب و روز نیمه شعبان

 مهمترین اعمال شب و روز نیمه شعبان
2024-02-26T06:01:03+03:30
نیمه شعبان یکی از مهمترین روزهای سالم محسوب می‌شود و از نظر فضیلت در کنار شب قدر قرار گرفته است. اهل بیت(ع) این شب را از مقدمات شب قدر در تقدیر امور و تقسیم...

امام زمان (عج) در سورۀ بقره / رفتار منافقان در برابر منجی

 امام زمان (عج) در سورۀ بقره / رفتار منافقان در برابر منجی
2024-02-26T06:01:03+03:30
یکی از نشانه‌های نفاق آن است که فرد یا افرادی عهد خدا را نقض و اتصال خود با اهل بیت علیهم السلام را قطع کند؛ در این صورت زمینۀ افتادن آنها در ورطۀ فسادآفرین...

عیدی سینمایی تلویزیون در نیمه شعبان

 عیدی سینمایی تلویزیون در نیمه شعبان
2024-02-26T06:01:02+03:30
شبکه‌های تلویزیونی چند فیلم جدید و قدیمی را برای شب نیمه شعبان درنظر گرفته که شاید برای حوزه کودک پخش «پیشونی سفید» از جذابیت بالایی برخوردار باشد.

چگونه امام زمان(ع) پس از قرن‌ها انتقام خون امام حسین(ع) را خواهد گرفت؟

 چگونه امام زمان(ع) پس از قرن‌ها انتقام خون امام حسین(ع) را خواهد گرفت؟
2024-02-26T06:01:02+03:30
یکی از پرسش‌های مهم که سال‌ها ذهن انسان‌ها را به خود مشغول کرده، این است که چگونه امام زمان(ع) پس از قرن‌ها در دوران ظهور خود، انتقام خون امام حسین(ع) و شهد...

چشم به راه برای نیمه شعبان منتشر شد

 چشم به راه برای نیمه شعبان منتشر شد
2024-02-26T06:01:02+03:30
قطعه «چشم به راه» نخستین اثر صدران مایلی است که با موضوع انتظار تولید و منتشر شد.

مجلس آتی باید میزبان زنان متخصص و شایسته در حوزه زنان و خانواده و به دور از لابی‌گری سیاسی باشد

 مجلس آتی باید میزبان زنان متخصص و شایسته در حوزه زنان و خانواده و به دور از لابی‌گری سیاسی باشد
2024-02-26T06:01:01+03:30
زنانی باید به مجلس ورود کنند که فهم درستی از حوزه زن و خانواده داشته باشند و ریل قانون گذاری را از مجرای تخصصی حرکت دهند. مجلس نباید جایی برای افرادی باشد ک...

روزبه بمانی و علیرضا عصار در کنسرت دارکوب / خوانندگان ما آرتیست نیستند

 روزبه بمانی و علیرضا عصار در کنسرت دارکوب / خوانندگان ما آرتیست نیستند
2024-02-26T06:01:01+03:30
کنسرت شب گذشته گروه دارکوب درحالی برگزار شد که سه خواننده روی صحنه داشت و حضور روزبه بمانی و علیرضا عصار مخاطبان را غافلگیر کرد.

زودبرگرد بابای مهربون دنیا

 زودبرگرد بابای مهربون دنیا
2024-02-26T06:01:00+03:30
نماهنگ «زودبرگرد» به مناسبت نیمه شعبان در خبرگزاری تسنیم تولید و منتشر شده است.

پاسخ مهدی طائب دربارۀ حکم «حرمت عدم شرکت در انتخابات» از سوی امام خمینی

 پاسخ مهدی طائب دربارۀ حکم «حرمت عدم شرکت در انتخابات» از سوی امام خمینی
2024-02-26T06:00:59+03:30
حجت الاسلام مهدی طائب طی سخنانی دربارۀ جمله تاریخی امام خمینی مبنی بر حرمت عدم شرکت در انتخابات استدلالی ارائه کرد.

یادی از دوبلور فقید پرویز ربیعی/ صدایی که گوینده نقش‌های مکمل بود

 یادی از دوبلور فقید پرویز ربیعی/ صدایی که گوینده نقش‌های مکمل بود
2024-02-26T06:00:58+03:30
پرویز ربیعی از پیشکسوتان عرصه دوبله روز گذشته در منزل خود بر اثر ایست قلبی در سن ۸۴ سالگی درگذشت؛ صدای ماندگاری که هیچ وقت مخاطبان آن را فراموش نخواهند کرد.

شفیعی سروستانی: راهکار اصلاح جامعه هجرت به‌سوی امام عصر است / اقدامی برای آمادگی ذهن مردم برای ظهور نکردیم

 شفیعی سروستانی: راهکار اصلاح جامعه هجرت به‌سوی امام عصر است / اقدامی برای آمادگی ذهن مردم برای ظهور نکردیم
2024-02-26T06:00:58+03:30
شفیعی سروستانی می‌گوید: ذکر نام امام و بزرگداشت امام، امری در مسیر زمینه سازی ظهور به شمار می‌آید؛ ما دانسته و یا نادانسته واقعۀ ظهور را عقب می‌اندازیم. هیچ...

زمان تشییع پیکر پردیس افکاری مشخص شد/ خاکسپاری در قطعه هنرمندان

 زمان تشییع پیکر پردیس افکاری مشخص شد/ خاکسپاری در قطعه هنرمندان
2024-02-23T16:28:03+03:30
همسر زنده یاد پردیس افکاری خبر داد که روز دوشنبه هفتم اسفندماه مراسم تشییع پیکر وی به سمت قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) برگزار می‌شود.

غلامرضا صنعتگر قطعه جدیدش را به رهبرمعظم انقلاب تقدیم کرد

 غلامرضا صنعتگر قطعه جدیدش را به رهبرمعظم انقلاب تقدیم کرد
2024-02-23T13:41:23+03:30
غلامرضا صنعتگر خواننده پاپ جدیدترین قطعه موسیقی خود را به رهبرمعظم انقلاب تقدیم کرد.

عکس‌های جدید از پشت صحنه سریال «نون خ ۵»/ تاکید رییس صداوسیما بر ساخت فصل‌های جدید

 عکس‌های جدید از پشت صحنه سریال «نون خ ۵»/ تاکید رییس صداوسیما بر ساخت فصل‌های جدید
2024-02-23T13:27:43+03:30
پیمان جبلی در بازدید از پشت‌صحنه فصل پنجم سریال «نون خ»، به تولید فصل جدید این مجموعه در شرایط بسیار خاص و ویژه‌ اشاره کرد و گفت: امیدواریم مخاطبا...

صلوات شعبانیه | راه رسیدن به رضایت خدا

 صلوات شعبانیه | راه رسیدن به رضایت خدا
2024-02-23T11:41:01+03:30
فرازی از صلواتش شعبانیه گویای آن است که پیامبر صلی الله علیه و آله واسطۀ شفاعت امت و نیز راهی به‌سوی خداست.

شهرک غزالی میزبان کدام پروژه‌ها است؟ / از «تنها گریه کن» و «طوبی» تا «زیرخاکی۴»

 شهرک غزالی میزبان کدام پروژه‌ها است؟ / از «تنها گریه کن» و «طوبی» تا «زیرخاکی۴»
2024-02-23T11:41:00+03:30
مهدی میرچی مدیر شهرک سینمایی و تلویزیونی غزالی از ساخت مجموعه‌ها و فیلم‌هایی گفت که ما را با خودش به دهه شصت، ۷۰۰ سال پیش و داستان فریبرز باغ‌بیشه و حتی چند...

مهدویت و آخرالزمان یکی از جذاب‌ترین موضوعات روز دنیا است/ عشق از امام زمان جدا نیست

 مهدویت و آخرالزمان یکی از جذاب‌ترین موضوعات روز دنیا است/ عشق از امام زمان جدا نیست
2024-02-23T11:01:13+03:30
اثری که دائم در حال سیاه نمایی و گله و گذاری است نمی‌تواند مخاطب را تا پایان همراه خودش نگه دارد و موجب دلسردی جامعه می‌شود. اصلی‌ترین معیار در واقعه ظهور ا...

ویژگی‎های نماهنگی با موضوع امام زمان / کودک و نوجوان فراموش شده‌اند

 ویژگی‎های نماهنگی با موضوع امام زمان / کودک و نوجوان فراموش شده‌اند
2024-02-23T10:34:29+03:30
«عزیزم مهدی» تازه‌ترین پویشی است که توسط مرکز آوای انقلاب اسلامی (مأوا) پایه ریزی و در جمکران برگزار شد.

پردیس افکاری درگذشت

 پردیس افکاری درگذشت
2024-02-23T09:14:29+03:30
پردیس افکاری، بازیگر، عصر امروز، پنجشنبه ۳ اسفند ماه بر اثر بیماری از دنیا رفت.

«دیپلماسی سازندگی» در بازار نشر

 «دیپلماسی سازندگی» در بازار نشر
2024-02-23T09:14:26+03:30
کتاب دیپلماسی فرهنگی نوشته هادی حق‌پرست از سوی اندیشکده روابط بین‌الملل منتشر و روانه بازار نشر شد.

استفتاء از امام خامنه‌ای؛ حکم تخریب نامزدهای انتخاباتی چیست؟

 استفتاء از امام خامنه‌ای؛ حکم تخریب نامزدهای انتخاباتی چیست؟
2024-02-23T09:14:26+03:30
رهبر معظم انقلاب به استفتاء درباره «تخریب نامزدهای انتخاباتی» پاسخ گفتند.

تبیین ارتباط ظهور امام زمان (عج) با انتخابات

 تبیین ارتباط ظهور امام زمان (عج) با انتخابات
2024-02-23T09:14:25+03:30
امام زمان (عج) برای یک امر سیاسی می‌آیند، برای «لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّه‏» (توبه؛ ۳۳) این یک امر سیاسی است، برای حکومت می‌آیند، برای این...

سیمای امام زمان در سورۀ بقره

 سیمای امام زمان در سورۀ بقره
2024-02-23T09:14:25+03:30
وقتی از زاویه نگاه مهدویت سراغ سوره های قرآن می رویم، مشاهده می کنیم آنچه که ما به اسم تفسیر تاکنون خوانده بودیم، برداشتی ذوقی از قرآن بود.
X فیلم جدید فیلم جدید دانلود فیلم و سریال تبلیغات شما (پیام به تلگرام)