افزایش نرخ مشروطی دانشجویان کشور در دوران کرونا/ کاهش کیفیت آموزش دانشگاه های کشور

به گزارش خبرنگار مهر، دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در گزارشی به بررسی کیفیت آموزش دانشگاه های کشور در دوران کرونا پرداخته است.

یافته های این مطالعه نشان می دهد وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در محورهایی شامل: زمینه سازی اجرا و گسترش آموزش های الکترونیکی؛ بازنگری در مقررات آموزشی؛ آموزش، ترویج و فرهنگ سازی و همچنین سنجش و ارزشیابی اقدام هایی را داشته است، اما با همه این تلاشها و فعالیت های دانشگاهها، دانشجویان و اساتید از کیفیت آموزش های غیرحضوری رضایت چندانی نداشتند.

همچنین پایش چهار ساله وزارت علوم، تحقیقات و فناوری درخصوص کیفیت آموزش نیز نشان داده است که تغییر شیوه آموزش و ارزشیابی در دوره کرونا به افت کیفیت آموزش منجر شده است، به طوریکه در نیم سال دوم سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ نرخ مشروطی واقعی دانشجویان با تغییر شیوه ارزشیابی، یعنی بازگشت به ارزشیابی حضوری (که امنیت امتحانات در آن قابل قبول است) تا ۶۰ درصد نسبت به دوره کرونا افزایش داشته است که به طورکلی افت کیفیت آموزش را میتوان برداشت کرد.

در این گزارش به اهم اقدام های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری درخصوص آموزش های الکترونیکی در دوره کرونا اشاره شده است.

با توجه به گستردگی دانشگاه های تحت نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، این وزارتخانه با تأکید بر حفظ و استمرار فعالیت های علمی و دانشگاهی و ممانعت از تعطیلی جریان آموزش در کشور فعالیت هایی را در دوره کرونا در محورهای زیر انجام داده است:

الف) زمینه سازی اجرا و گسترش آموزش های الکترونیکی:

این محور شامل اقدام هایی همچون «تشکیل کارگروه تخصصی آموزش های الکترونیکی»، «تلاش برای تقویت زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری در دانشگاهها و مؤسسه های آموزش عالی» و «اقدام برای بهره مندی دانشگاهها از مبادلات رایگان اینترنتی» است.

ب) بازنگری در مقررات آموزشی و تفویض اختیار به دانشگاهها:

شامل بخشنامه ها و اقدام های تسهیل کننده برای توسعه و گسترش آموزش های الکترونیکی مانند «افزایش سقف مجاز آموزش الکترونیکی در دانشگاهها»، «تسهیل تعاملات دانشگاهی و امکان مهمانی دانشجویان در دوره های آموزش الکترونیکی» و «تدوین ضوابط جدید برگزاری امتحانات و ارزشیابی».

ج) آموزش، ترویج و فرهنگ سازی:

برخی از اقدام های ترویجی صورت گرفته شامل «تهیه و تدوین جزوه های آموزشی درباره یادگیری الکترونیکی»، «برپایی کارگاه های آموزشی»، «برگزاری وبینارها و همایش های متعدد درباره ابعاد مختلف آموزش الکترونیکی» و ... است.

د) سنجش و ارزیابی:

اقدام های صورت گرفته در این زمینه شامل «گزارشگ یری مستمر از دانشگاهها و مؤسسه های آموزش عالی و تهیه دستورالعمل براساس نتایج آن» و «آماده کردن طرح جامع ارزشیابی و اعتبارسنجی آموزش الکترونیکی دانشگاهها و مؤسسه های آموزش عالی» بوده است.

با بررسی اقدام های صورت گرفته، به طورکلی می توان گفت تمرکز آنها بیشتر بر عوامل فناوری و زیرساختی بوده و اقدام های صورت گرفته درخصوص عوامل آموزشی، بیشتر جنبه ترویجی و بسترسازی داشته است.

ضمن اینکه دانشگاهها با توجه به اختیاراتی که در قوانین مختلف همچون ماده ۱ احکام دائمی برنامه های توسعه و مصوبه «قانون تشکیل هیئت امنای دانشگاهها و مؤسسه های آموزش عالی و پژوهشی» به آنها تفویض شده، می توانستند اقدام هایی به منظور حفظ یا ارتقای کیفیت آموزش صورت دهند که به دلیل تعدد دانشگاهها امکان بررسی عملکرد آنها میسر نبوده است.

در این گزارش دیدگاه اساتید و دانشجویان درخصوص کیفیت آموزش در دوره کرونا مورد بررسی قرار گرفت که آسیب ها و چالش های کیفیت آموزش در این دوره احصا شد که برخی از مهمترین آنها شامل موارد زیر است:

* پایین بودن سرعت اینترنت و قطعی آن و اختلال سامانه آموزش الکترونیکی؛

* پایین بودن سواد رایانه ای اساتید، دانشجویان و کارکنان و عدم تسلط آنان بر محیط سامانه آموزش الکترونیکی؛

* عدم دسترسی همه دانشجویان به تجهیزات و امکانات آموزش الکترونیکی همچون لپ تاپ؛

* سردرگمی اساتید درخصوص نحوه سنجش و ارزیابی دانشجویان؛

* عدم تناسب لازم و کافی برنامه های درسی موجود با شرایط آموزش مجازی؛

* ضعف نظارت بر کلاسها، به ویژه حضور دانشجویان در کلاسها؛

* نبود سیاست و برنامه ای مدون و مشخص برای آموزش در دوره کرونا؛

* کاهش تعاملات انسانی و عاطفی به عنوان یکی از پیش شرط های یادگیری؛

* افزایش امکان و میزان تقلب؛

به طورکلی بررسی دیدگاه دانشجویان نشان دهنده کاهش کیفیت آموزش در دوره کرونا نسبت به قبل از آن است. بررسی این وضعیت در سه حوزه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری؛ بهداشت
درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه آزاد نشان داد، هر سه حوزه از وضعیت تقریباً مشابهی برخوردار بوده و دانشجویان کیفیت آموزش را در دوره کرونا نسبت به قبل از آن ضعیفتر ارزیابی کرده اند.

بررسی عملکرد تحصیلی دانشجویان در دوره همه گیری کرونا

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با هدف پایش کیفیت آموزش در دانشگاهها طی سه مرحله و برحسب شیوه های مختلف آموزش و ارزشیابی به جمع آوری داده اقدام کرده است.

در شیوه اول که در سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۷ و نیمسال اول ۱۳۹۹-۱۳۹۸ بود، آموزش و ارزشیابی به شیوه حضوری انجام شده است. از نیمسال دوم ۱۳۹۹-۱۳۹۸ تا نیمسال اول ۱۴۰۱-۱۴۰۰ شیوه آموزش و ارزشیابی مجازی بوده است. در نیمسال دوم ۱۴۰۱-۱۴۰۰ شیوه آموزش ترکیبی و شیوه ارزشیابی حضوری بوده است.

براساس داده های این پایش در چهار سال گذشته، آموزش مجازی در نیمسال دوم ۱۳۹۹-۱۳۹۸ و آزمون حضوری در نیمسال دوم ۱۴۰۱-۱۴۰۰ تأثیر معناداری بر تعداد دانشجویان مشروطی در مقاطع تحصیلی و دانشگاه های مختلف داشته است.

برای مثال آمار مشروطی دانشجویان کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد در دانشگاهها و مؤسسه های آموزش عالی کشور با آزمون مجازی به طور میانگین ۶۰ درصد کاهش داشته است.

با توجه به اینکه کیفیت آموزش در دوران کرونا افزایش معناداری نداشته است، کاهش آمار مشروطی ها در این مقطع می تواند نشانه استاندارد نبودن شیوه های ارزشیابی مجازی باشد. همچنین با تغییر شیوه ارزشیابی و بازگشت به ارزشیابی حضوری در نیمسال دوم ۱۴۰۱-۱۴۰۰ نیز نرخ مشروطی واقعی دانشجویان تا ۶۰ درصد نسبت به دوره کرونا افزایش داشته است که این امر افت کیفیت آموزش را نشان می دهد.

نحوه مواجهه نظام های آموزش عالی کشورها در دوران کرونا

نظام های آموزش عالی و دانشگاه های مختلف دنیا اقدام های متعددی درخصوص مواجهه با کرونا و به ویژه به حداقل رساندن آثار این همه گیری بر آموزش های دانشگاهی به انجام رسانده اند. مراکز و نهادهای مختلفی نیز به بررسی اقدامهای صورت گرفته پرداخته اند.

اقدام های نظام های آموزش عالی و دانشگاهها در مواجهه با کرونا

مرکز پژوهش های مجلس در این گزارش پیشنهادهایی را ارائه داده است.

پیشنهادهای زیر جهت مواجهه با شرایط مشابه و حفظ و ارتقای کیفیت آموزش دانشگاه ها مطرح می شود:

اولویت دهی به تمرکز بر عوامل آموزشی:

در بررسی اقدام های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مشخص شد که بیشتر تمرکز این وزارتخانه بر اقدام های ترویجی و زیرساختی بوده است، هرچند با توجه به حدود اختیارات دانشگاهها، آنها خود می توانستند به صورت مستقل اقدام هایی را در زمینه تقویت سواد رسانه ای و تسلط بیشتر اساتید و دانشجویان بر محیط نرم افزارهای مورد استفاده و به طورکلی تقویت یاددهنده و یادگیرنده صورت دهند.

بازنگری و به روزرسانی برنامه درسی رشته های مختلف با تأکید بر استفاده از فناوری توسط وزارتین علوم و بهداشت:

از آن جایی که در بسیاری از رشته ها نیاز به بازنگری و به روزرسانی برنامه های درسی و سرفصل های آموزشی ضروری است، بنابراین میتوان در فرایند انجام این مهم برنامه درسی متناسب با آموزش الکترونیکی را نیز طراحی کرد.

اگرچه محتوای ارائه شده در دوره های حضوری و غیرحضوری همپوشانی بالایی با یکدیگر دارند، اما این دوره ها دارای شرایط خاص خود هستند از این منظر برجسته سازی جایگاه فناوری در آموزش متناسب با رشته یکی از الزامات بازنگری و به روزرسانی رشته هاست.

اصلاح آئین نامه ترفیع سالیانه اعضای هیات علمی:

با توجه به عدم آشنایی و تسلط کامل برخی از اعضای هیات علمی در استفاده از فناوری های مرتبط با آموزش الکترونیکی که در دوره کرونا شواهد آن بیشتر مشخص شد، پیشنهاد می شود دانشگاه ها در آئین نامه ترفیع سالیانه اعضای هیات علمی، معیاری الزامی را جهت حضور آنان در دوره های آموزش این فناوری ها قرار دهند که هرساله ازسوی دانشگاه برگزار می شود.

در این دوره ها میتوان با ارائه جدیدترین فناوری های مرتبط با آموزش الکترونیکی دانش و مهارت اعضای هیات علمی را در این زمینه همواره ارتقا بخشید.

استفاده از آزمون های تکوینی و به حداقل رساندن امکان تقلب در آزمونها:

یکی از معضلات اساسی آموزش به شیوه الکترونیکی مربوط به نحوه ارزیابی و سنجش دانشجویان است. بدین منظور دانشگاهها باید دستورالعملی برای تقویت آزمون های تکوینی در طول ترم و استفاده از شیوه ها و ابزارهای گوناگون جهت به حداقل رساندن امکان تقلب با استفاده از نرم افزاهای تشخیص هویت و ... تدوین کنند.

در این دسته از نرم افزارها با استفاده از شیوه هایی همچون اندازه گیری و تجزیه و تحلیل خصوصیات فیزیکی و رفتاری فرد، و بررسی مستمر ویژگی هایی مانند گرمای دست کاربر، اثر انگشت و ... امکان تقلب در آزمونها و همچنین حضور افرادی دیگر به جای فرد در کلاسها را می توان به حداقل رساند.

منبع : خبرگزاری مهر

آخرین اخبار علمی

اعضای شورای راهبری هوش مصنوعی معرفی شدند/ایجاد زیر ساخت هوش مصنوعی در دستور کار ۱۰ نهاد

2023-12-03T19:08:50+03:30

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهوری توسعه زیرساخت‌های هوش مصنوعی را از مهمترین ماموریت‌های شورای راهبری هوش مصنوعی دانست و گفت: این شورا با ای...

آتش‌سوزی جنگلی موجب رشد حیات دریایی می‌شود!

2023-12-03T19:08:49+03:30

پژوهشگران می‌گویند، خاکسترهای حاصل از آتش‌سوزی‌های جنگلی باعث رشد و شکوفایی حیات دریایی می‌شوند.

استرس کاری ریسک بیماری قلبی را در مردان افزایش می دهد

2023-09-25T21:29:51+03:30

تحقیقات جدید نشان می‌دهد که خطر بیماری قلبی برای مردانی که در مشاغل پر استرس کار می‌کنند و احساس می‌کنند از تلاش‌هایشان قدردانی نمی شود، دو برابر بیشتر است.

۲.۵ میلیون ایرانی در اهدای خون مشارکت دارند

2023-09-25T21:29:50+03:30

مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران، از مشارکت ۲.۵ میلیون نفر اهدا کننده خون در کشور برای تأمین نیاز ۱۰۰ درصدی مراکز درمانی خبر داد.

چین در شرق تهران بیمارستان هوشمند احداث می کند

2023-09-25T21:29:50+03:30

تفاهم‌نامه احداث بیمارستان هزار تختخوابی در شرق تهران بین دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و شرکت سینوفارم چین منعقد شد.

راه اندازی ۶۰ هزار تخت بیمارستانی در کشور

2023-09-25T21:29:49+03:30

معاون توسعه مدیریت، منابع و برنامه ریزی وزارت بهداشت، از راه اندازی ۶۰ هزار تخت بیمارستانی در کشور خبر داد.

وزارت بهداشت برای اولین بار سرایدار استخدام می‌کند

2023-09-25T21:29:49+03:30

معاون بهداشت وزارت بهداشت، از جذب ۴ هزار بهورز و ۵ هزار کارشناس بهداشت و مجموعاً ۹ هزار نیروی بهداشتی در آزمون استخدامی وزارت بهداشت خبر داد.

زمان اخذ رأی در انتخابات نظام پرستاری افزایش یافت

2023-09-25T21:29:48+03:30

زمان اخذ آرای ششمین دوره انتخابات سازمان نظام پرستاری، از ساعت ۷ صبح لغایت ۲۰ روز جمعه ۷ مهر ۱۴۰۲ اعلام شد.

هوای آلوده و افزایش ریسک سرطان سینه/ درمان سوءهاضمه با زردچوبه

2023-09-25T21:29:48+03:30

حوزه سلامت در هفته رو به پایان، در جهان، شاهد اخبار و رویدادهای متعدد و مختلفی بود که به مرور گزیده ای از مهم ترین آنها می پردازیم.

بیماری هزارچهره را جدی بگیریم/ عوارض بیماری سلیاک

2023-09-25T21:29:48+03:30

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، بر لزوم ایجاد نقشه غربالگری و بیماریابی سلیاک در کشور تاکید کرد.

اهمیت تولید محصولات غذایی فاقد گلوتن برای بیماران سلیاک

2023-09-25T21:29:47+03:30

رئیس سازمان غذا و دارو گفت: با طیف زیادی از بیماری‌های نادر مواجهیم که متاسفانه برای بسیاری از آنها هنوز درمان پیدا نشده و یا اینکه درمان های موجود کفایت نمی...

نشست چالش‌های زنجیره تأمین دارو در ایران برگزار می‌شود

2023-09-25T21:29:47+03:30

نشست چالش‌های زنجیره تأمین ایمن و اثربخش دارو در ایران در هشتمین نمایشگاه بین المللی دارو و صنایع وابسته برگزار می‌شود.

چگونه از ابتلا به سرماخوردگی جلوگیری کنیم

2023-09-25T21:29:46+03:30

شروع فصل پاییز، زمان شیوع بیماری های ویروسی است که سرماخوردگی شایع ترین بیماری فصل سرما است. اما، با رعایت یک توصیه ساده، می توان از ابتلا به این بیماری مصون...

خرید اعتباری محصولات پتروشیمی به نفع صنعت دارو است

2023-09-25T21:29:46+03:30

رئیس هیئت مدیره سندیکای تولید کنندگان مواد دارویی گفت: گران قیمت ترین محصولات مواد پایه پتروشیمی، دارو است.

چه کسانی پرونده الکترونیک سلامت دارند

2023-09-25T21:29:46+03:30

معاون فنی مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت گفت: هر کسی که واکسن کرونا تزریق کرده باشد، پرونده الکترونیک سلامت دارد.

بررسی راهکارهای ورود ایران به بازار دارویی اوراسیا

2023-09-25T21:29:45+03:30

راهکارهای ورود شرکت های داروسازی ایران به بازار دارویی اوراسیا، در یک نشست تخصصی مورد بررسی قرار می گیرد.

جامعه پزشکی باید تخصص را همراه تعهد حرفه‌ای داشته باشد

2023-09-25T21:29:45+03:30

رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران، تخصص و تعهد حرفه‌ای را دو بال جامعه پزشکی برای خدمت به مردم دانست.

هفته دفاع مقدس فرصتی برای انتقال مفاهیم بهداری رزمی

2023-09-25T21:29:45+03:30

وزیر بهداشت، در پیامی به مناسبت آغاز هفته دفاع مقدس، گفت: جامعه سلامت کشور افتخار دارد که همپای دلاورمردان عرصه نبرد، در جبهه ها حضور داشت.

نشست چالش های قیمت گذاری دارو برگزار می‌شود

2023-09-25T21:29:45+03:30

نشست چالش‌های قیمت‌گذاری دارو، مواد موثره و مکمل‌ها در هشتمین نمایشگاه بین المللی دارو و صنایع وابسته برگزار می‌شود.

دانش آموز بدون صبحانه مدرسه نرود/ میان وعده‌های سالم

2023-09-25T21:29:44+03:30

یک متخصص تغذیه، در خصوص میان وعده دانش آموزان در مدرسه، توصیه هایی ارائه داد.

وزیر بهداشت زنگ دبیرستان شهید آوینی را نواخت

2023-09-25T21:29:44+03:30

همزمان با آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۲، ۱۴۰۳ وزیر بهداشت، زنگ دبیرستان شهید آوینی تهران را به صدا در آورد.

۱۰ هزار نیروی پرستاری در بخش درمان استخدام می شوند

2023-09-25T21:29:44+03:30

معاون پرستاری وزارت بهداشت، از جذب ۱۰ هزار نیروی پرستاری در بخش درمان از طریق آزمون استخدامی وزارت بهداشت خبر داد.

بازدید سرزده عین اللهی از بیمارستان شفا یحیاییان

2023-09-25T21:29:44+03:30

وزیر بهداشت، به طور سرزده از مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی شفا یحیاییان تهران بازدید کرد.

۲۲ بیمار کرونایی در یک هفته گذشته فوت شدند

2023-09-25T21:29:43+03:30

بنابر اعلام وزارت بهداشت، در یک هفته گذشته ۲۲ بیمار مبتلا به کووید ۱۹ در کشور فوت شدند.

داروی ایرانی از طریق صادرات به دنیا معرفی می‌شود

2023-09-25T21:29:43+03:30

رئیس سازمان غذا و دارو، راه شناخت تولیدات دارویی کشور در جهان را، صادرات محصولات دانست.

ایران دارای قوی‌ترین نظام سلامت در منطقه است

2023-09-25T21:29:43+03:30

وزیر بهداشت، با اشاره به کارآمدی حوزه سلامت کشورمان گفت: جمهوری اسلامی ایران دارای قوی‌ترین و موفق ترین نظام سلامت در منطقه است.

ادعای دخالت وزارت بهداشت در انتخابات نظام پرستاری رد شد

2023-09-25T21:29:43+03:30

مسئول هیات مرکزی نظارت بر ششمین دوره انتخابات نظام پرستاری، از رشد ۱۵ درصدی نامزدهای دوره ششم انتخابات نظام پرستاری نسبت به دوره قبل خبر داد.

اورژانس تهران در هفته گذشته ۲۰ هزار مأموریت انجام داد

2023-09-25T21:29:42+03:30

رئیس مرکز اورژانس استان تهران، با اشاره به مزاحمت تلفنی با اورژانس ۱۱۸، گفت: در هفته گذشته ۲۴۳۰ تماس مزاحم با اورژانس استان تهران داشتیم.

جهان امروز با کمبود آب و غذای سالم مواجه است

2023-09-25T21:29:42+03:30

وزیر بهداشت، در پیامی به مناسبت روز جهانی بهداشت محیط، تمرکز بر اقدامات بهداشت محیط را عاملی موثر بر جلوگیری از تحمیل هزینه های سنگین ناشی از بار بیماری های ...

تایید موفقیت نخستین واکسن ایرانی کرونا

2023-09-25T21:29:42+03:30

مقاله کارایی واکسن برکت در یکی از برجسته‌ترین مجلات علمی جهان بنام The BMJ هیجده ماه پس از ارسال به چاپ رسید.